Een mooie foto op de voorpagina van de krant. De mogelijke toekomstige president van Europa is humoristisch gestemd. Sarko kan er zelfs om lachen. Maar let op het vingertje, het domineesvingertje van onze strijder voor normen en waarden. Ter memorie, waarden: de joods-christelijke, welke anders?
Zou hier sprake zijn van een ethisch grapje? Maakte onze premier iets duidelijk over de ethiek van de koopman? De ethiek van de koopman van “het is zoveel waard als wat de gek er voor geeft”. Hier heeft het onderzoek van de KPMG (wie zijn dat?) alle trekken van.
De inleiding:
“Recruitment, High Potentials, tought ledershipprogramma ‘Trust Rules’, onderwijstoolkit, partner Departement of Professional Practice, partner Forensic & Integrity, partner IT Advisory”.
Wat verstaan die partners onder ethiek en morele vorming? We zullen het nooit weten, gebakken lucht dus. En daar kun je zeer ethisch geld mee verdienen. U weet, die organisatie- en adviesbureaus. Nooit hoeven ze de verantwoordelijkheid te dragen over hun adviezen en onderzoeken. Zeer ethisch. Het is de ethiek van het geld verdienen dankzij goedgelovigheid. En goedgelovig zijn immers velen, zie de reclame. Zou Balkenende het daarover gehad hebben? Past in ieder geval in een goed oud-hollandse traditie, de moraal prediken en ondertussen de zakken vullen.
Moeten we niet beducht zijn voor mensen die zwaaien met het begrip ethiek? 16 miljoen mensen in Nederland, 16 miljoen verschillende opvattingen over ethiek. De moraal van de een is niet de moraal van de ander. Als de politiek of het zakenleven op die toer gaat zijn we verder van huis dan ooit. Dan kan rustig gesproken worden over ‘een groep die zich vertrapt en vernederd voelt’, dan wordt teruggegrepen op openbaringen of mystieke wijsheden en waarheden. Dan gaan we geloven in goede en slechte mensen. Dan kunnen mensen verketterd worden. Van bankdirecteur tot gastarbeider. Verdacht is uiteindelijk iedereen, behalve… Dan maakt de zedenleer uiteindelijk weer furore.
CDA: ondernemer moet op cursus ethiek. Wil de minister dat, Maria van der Hoeven, een Maastrichtse schooljuf van RK huize? Werd op haar school wel gedaan aan ethiek en morele vorming? Zou ze geen weet hebben over hoe ethisch het er in het verleden aan toeging op RK scholen? Juist, iets in de geest van God heeft de standen gewild. En nu, op haar vroegere school?
Nuchtere socialisten en liberalen hadden nooit last van moralistische preken. Daar viel zinnig mee te praten, ook in domineesland Nederland. Tot het moment dat Bolkestein het politieke toneel betrad. Normen en waarden, ethische. Vervolgens traden Marijnissen en Fortuyn aan voor dit ethische spel. De gevolgen zijn desastreus voor het politieke bedrijf gebleken. Balkenende…, en hoe heet die man uit het Venlose alweer? En beangstigend dat hieruit voortspruitende nationalisme. En ach wat hebben we het slecht. Alweer moet ik aan die plaggenhutten van vroeger denken, maar ook aan de massale kindersterfte door gebrek aan voedsel en water elders in de wereld. Daar hoor ik die dwaallichten die o zo ethisch bezig zijn nooit over.
Hoe kunnen nog zaken worden gedaan als de ratio zo buiten spel komt te staan? Niet dus, het betekent terug naar duistere tijden. De enige juiste weg blijft echt, de Verlichting en de Franse revolutie zij dank, de weg in omgekeerde zin, weg uit het ethisch moeras van geloof en indoctrinatie en propaganda. Laten we daarom met zijn allen duidelijke normen, simpel regels dus, vastleggen verankerd in wetgeving of maatregelen van bestuur. Heel doorzichtig en democratisch. Niks ethisch, maar zakelijk en consequent. Met een open en onbevooroordeelde blik richting wereld en toekomst.
Deze week de column van Frits Abrahams gelezen over vrijheid? Over weten en niet weten (willen). Nou dan!
Uitgelichte foto, bron: NRC – 30 oktober 2009
