Fascisme

Women working in file room of FBI
FBI’s Colossal Fingerprint Filing System During World War II

Enkele decennia lang heersten fascistische regiems over grote delen van Europa. Ze konden er regeren dankzij massale aanhang. Was de fascistische ideologie verdwenen na de WOII of na de omwentelingen in Portugal en Spanje, waren de aanhangers verdwenen? De ideologie was in diskrediet geraakt, met goed fatsoen kon je er niet meer voor uitkomen dat je het toch wel goed vond wat ze belichaamden. En toch, de idee van het superieure van het eigen volk, arbeidsethos, sociale voorzieningen, autowegen, was dat werkelijk zo slecht?

Dat met die Joden, dat had niet gemoeten, zijn uiteindelijk ook mensen. Zo ongeveer ging het. Door het min of meer doodzwijgen, er niet over praten wat fascisme behelsde, kon het, o paradox, ongestoord verder leven. Ingekapseld in bestaande structuren, zoals de corporatieve staatsopvatting belichaamd in de SER. En anderzijds kon het als het absolute kwaad afgeschilderd worden belichaamd door Hitler en andere fascistenleiders, die het volk hadden doen dwalen.

Kunnen we wel met droge ogen beweren dat we ‘ismen’ en religies achter ons hebben gelaten? Zoiets als het einde van de geschiedenis? Wie zijn die ‘we’? Zitten integendeel niet veel van die ‘ismen’ en religies in onszelf opgesloten? En de geschiedenis gaat verder, ook inmiddels volgens Fukuyama!

Moeten we het zoeken in het dagelijks fascisme, toen en nu, hoe het zich uitte en uit? Zie Reinhard Lettau in zijn fameuze verslag “Täglicher Faschismus” dat handelt over de Verenigde Staten op het einde van de zestiger jaren. Vallen parallellen te trekken met het heden, met weerom de crisis als mogelijke bakermat voor fascistische ontwikkelingen?




Hoe ligt de relatie met nationalistische tendensen, met het zionisme bijvoorbeeld? En hoe ziet er, misschien het allerbelangrijkst, de waterscheiding uit tussen het ‘gewone’ fascisme en het nazisme. Vallen ze los van elkaar te zien? Over de Historikerstreit i.v.m. het stalinisme zullen we het gemakshalve maar niet hebben. Maar toch even de opmerking dat m.i. het stalinisme meer overeenkomsten vertoonde met het fascisme dan de gestaalde kaders waar willen hebben. Het was nationaal gebonden, dat stalinisme i.t.t. het nazisme dat primair uit was op verovering en onderwerping. Met een zekere ironie zou je denk ik aannemelijk kunnen maken dat de stalinisten (en ook de maoïsten) zuiverder waren in de fascistische leer dan de nazi’s.
 

• Een opmerking tussendoor

• MEELIJWEKKENDE VROUWEN

• ARNOLD VAN DER KLUFT – EERROOF

• SERIEUS, WIE NEEMT DIE MAN SERIEUS?

• PSYCHOPATEN EN NARCISTEN

• DE NIEUWE ADOLF, ADOLF IN ISRAËL… WILDERS IS ZIJN NAAM…