Liefhebber van de straat, de plek waar hèt gebeurt, niet die leeggemaakte ruimte voor blikken mobieltjes of die opgepoetste voor consumenten, die hebben niets van doen met leven, ontmoeten, spel. De straat is voor mensen die niet bang zijn voor het vreemde, voor het conflict. De leeggemaakte is er voor ordehandhavers, voor de bangerikken die in een harmonisch samenzijn hun heil zoeken. In de wereld waarin we leven tot standaard verheven met bijbehorend toezicht op de koop toe.
Internet, de virtuele wereld leek iets terug te geven, via woord en beeld, dat in de reële ruimte verloren was gegaan. Dus de schreden gericht op het forum van de NRC. Wat zou het brengen, zouden mijn stukjes opgenomen worden? Kon het mooier, als start, kroeg en roken?
HEEFT HET ROOKVERBOD NOG TOEKOMST?
Nederland is toch het land waar alles verboden is, behalve wat uitdrukkelijk is toegestaan (in Frankrijk is dat precies andersom)? Eigenlijk is zoʼn rookverbod dan ook niet nodig. Het heeft wel als voordeel dat er een schuldige kan aangewezen en bestraft worden. Rook heeft nou eenmaal de eigenschap dat je het ruikt en ziet, i.t.t. alles wat we dankzij de vet- en suikerlobby en de chemische industrie binnenkrijgen. Zo kunnen Klink c.s. met ongepaste trots vertellen dat hun de volksgezondheid ter harte gaat.
Wel eens iets gehoord over lucht-, grond- en watervervuiling? Wat is de bijdrage van het roken aan deze milieukwesties? Waarschijnlijk nihil. En wat die van alle rotzooi die we slikken? Zeer veel! En wat doen Klink c.s. hieraan? Zover ik weet helemaal niets.
A propos sekte. In de tachtiger jaren lag mijn schoonvader in het ziekenhuis op sterven. Kanker. Toch wilde hij nog even een sigaret roken in een daartoe bestemd vertrek (zoʼn voorziening was er toen nog). Een van zijn zoons, fanatiek anti-roker, weigerde categorisch met hem mee te gaan: het was slecht voor zijn gezondheid… Ik denk dat dit zoʼn beetje de sfeer tekent waarmee de anti-rook beweging begonnen is.
Overigens tref ik het met een huisarts die pijp rookt en vaak in de kroeg te vinden is. Met zijn pijp. Hij is overigens ook gemeenteraadslid: een mooie vorm van burgerlijke ongehoorzaamheid, of niet?
Een ongekend succes voor Klink c.s.: al 300 reacties over het rookverbod in caféʼs. Kennelijk heeft onze alwijze overheid de juiste snaar getroffen voor haar divide et impera. Als je de reacties doorleest komt het beeld bovendrijven van een strijd tussen fatsoensrakkers, de nette en beschaafde burgers, en het plebs. Een eerste verklaring ligt waarschijnlijk in de welhaast religieuze manier waarop in onze westerse samenleving gezondheid en de gezondheidszorg benaderd worden. Het traditionele rokershol bij uitstek, het café, de plek waar alles wat subversief is wordt uitgebroed, is dan het mikpunt bij uitstek. Het was lange tijd in dit land een plek waar een “fatsoenlijke” vrouw niet binnenging en zelfs de toegang geweigerd werd.
Zelf prijs ik me gelukkig opgegroeid te zijn in een stad waar de kroegcultuur onlosmakelijk met het volk verweven is (was): Maastricht. Een doorn in het oog van de notabelen. Planologen boden uitkomst, het volk kazerneren in buitenwijken, in troosteloze rijtjeshuizen, met slechts een supermarkt en een kerk in de buurt, en het uitgaansleven concentreren in een paar straten van de binnenstad. Het gewone volk liet het afweten en het café was van zijn ziel beroofd. Een cultuurhistorische wandaad uitgevoerd door lieden die slechts een optimum van rentabiliteit nastreven voor grond en bebouwing. Iedereen die verwijst naar de Amerikaanse toestand geeft daarmee ook impliciet aan hoever we de Europese stadscultuur al in daad en gedachten vernietigd hebben. Het winkelcentrum als ultiem uitje en daarin past geen rokershol. Het succes van de segregatie is onmiskenbaar. De snelle, gewiekste en vooral sportieve lieden die nu de dienst uitmaken, die het beeld zowel letterlijk als figuurlijk van onze urbane wereld bepalen, hebben geen behoefte aan sentimenten. Een café is er voor een sapje en een hapje, het moet er vooral clean zijn en overzichtelijk. En vooral voor “ons soort mensen”. En daarna weer in het mobieltje snel verder. De openbare ruimte, de straat, behoort hen.
Hun smetvrees is onmiskenbaar en een plaag voor anderen. De straat is mede dank zij hen gezuiverd van kinderen en bejaarden. Als deze laatsten zich toch in de openbare ruimte begeven zijn uitlaatgassen en een restruimte hun deel. Opvallend blijft hoe weinig of zelfs geen onderzoek er werd en wordt gedaan naar de samenhang tussen luchtvervuiling (allergenen) en het risico bij het roken van sigaret of pijp. Worden onwelkome uitkomsten verwacht? Wat met volwassenen die tijdens hun jeugd massaal met lood vergiftigde uitlaatgassen hebben ingeademd? Maar “meeroken” (wat een stompzinnige term) is het grote kwaad.
Steeds weer het eentonige liedje van (eigen)schuld aanpraten: van de rouwbrieven op de verpakking van rookwaren, het reclameverbod (analyseer eens de autoreclame, maar ja, met de opbrengsten daarvan wordt een groot deel van de media gefinancierd) tot het “meeroken” en stank toe. Typisch voor de gezondheidsapostelen van de anti-rooklobby dat zij zich beperken tot het “kleine kwaad” van het roken van sigaret of pijp en nadrukkelijk geen oog hebben voor het compleet vernietigen van de totale leefomgeving, daarmee zich scharend achter groten van daad en kleinen van geest in heden en verleden, zoals Bush, Berlusconi en Hitler. Laten we ons inzetten om intellectuelen en kunstenaars, samen met het volk, de hun toekomende historische plek weer in bezit te nemen. Een plek die niet zonder verslaving kan. En laten we Klink c.s. dwingen zich zonder mobieltje te verplaatsen. Wellicht worden ze dan wat wijzer en mogen dan ook naar de kroeg. En leren genieten.
“Verboden verwelken, regeringen vergaan, maar caférook blijft altijd bestaan.”
Aldus de kaart die we ontvingen van “Café De Lauwerkrans”, een etablissement in Maastricht zonder tapvergunning en zonder rookverbod.
-
VAN SUBJECT NAAR OBJECT, VAN OBJECT NAAR SUBJECT…
-
SENTIMENTEEL?
-
DE HORDEN MARCHEREN NIET MEER OVER STRAAT
-
ACHTER SLOT EN GRENDEL
Uitgelichte afbeelding: ontwerp zeefdruk MT©2011 – info: Marc Truijen
