Luchtfoto Blauw Dorp (west)
Het gedeelte dat hier te zien valt betreft een van de twee “rode” enclaves, in de oorlog zwaar getroffen door een bombardement.
De tekst blijft noodgedwongen vanwege tijdsgebrek voorlopig kort. Verklappen wil ik alvast dat ik in deze buurt een gedeelte van mijn jeugd heb doorgebracht, later via mijn werk als ambtenaar gewerkt heb aan de planvorming voor renovatie, “ondergronds” de buurtgroep ondersteunde met adviezen en mijn ervaringen verwerkt heb binnen mijn studie aan de Academie van Bouwkunst te Amsterdam. Veel van dat materiaal zal ik later toevoegen. Ook een veelheid aan anekdotes, die zijn in dit verband beslist de moeite waard.
Het fotomateriaal (de meeste ZW foto’s stammen van de gemeente Maastricht) kan omstreeks 1975 of iets later gedateerd worden. De kleurenfoto’s zijn grotendeels van mijn hand (diapositieven).
Een paar historische opnamen, waaronder die van de verwoesting die een bombardement in 1941 aanrichtte (Gildenweg e.o.). Was mijn oom een minuut later door de straat gekomen had hij het waarschijnlijk niet overleefd, maar was ik niet opgezadeld geworden met een bruine neef. Het leven, ons lot, hangt van toevalligheden in elkaar. Of niet?
Na het bombardement:
Nu iets dat Hollanders en Amsterdammers in het bijzonder zich niet kunnen voorstellen, een ondergronds gangenstelsel onder hun stad. Nee, niet miljarden verslindende metroprojecten in drassige grond, dat equivalent kennen we in Maastricht inmiddels ook met de bouw van de ondertunneling van de A2, nee, kazematten. Op dat gangenstelsel is het Blauw Dorp gebouwd, ook die Lambertuskerk, een wanstaltig gebouw dat momenteel voor vele miljoenen gered wordt van de ondergang. Er is wel eens in het Blauw Dorp een complete keuken in de diepte verdwenen…
Tijdens de oorlogsjaren dienden de kazematten als schuilkelder, in de zestiger jaren is een klein gedeelte zelfs omgebouwd tot atoomschuilkelder (Annalaan, m.n.).
Op de site “Zicht op Maastricht” valt het verhaal te lezen van Andreas Hofman, iemand die de oorlogsjaren in het Blauw Dorp beleefd heeft. Hij verloor zijn zus tijdens het bombardement. Ook een schoolkameraadje van mij had tijdens dit bombardement zijn oudere zusje verloren. Dat vernam ik pas vele jaren later.
Nu een rondgang door de buurt met het aangrenzende Trichterveld in het midden van de zeventiger jaren.
Het oorspronkelijke Blauw Dorp wordt begrensd door vier wegen: Hertogsingel, Annalaan, Ruttensingel en Tongerseweg. De foto’s laat ik nu in ongesorteerde volgorde zien, zonder onderschrift (komen later). Het vervolg ziet u op deel 2.
VERVOLG
Uitgelichte luchtfoto: Openbare Werken Maastricht 1975
Geachte heer,
Was erg blij op uw website te stuiten, omdat ik al jaren onderzoek doe naar een evenzo rampzalige bominslag in Blerick in december 1942, als in het Blauw Dorp in november 1941. Met name de foto’s van de schade in de Gildenstraat en omgeving, helpen me een beeld te vormen van het kaliber van het projectiel dat hier is gevallen.
Bijzonder ook was te ontdekken op een andere website, dat het projectiel (naar mijn stellige overtuiging een Britse, dunwandige luchtmijn van het type 4000 lbs ‘Cookie’) door ooggetuigen is beschreven met kabaal en vurige staart. Begrijpelijk dat men in de laatste oorlogsmaanden – toen men V-1’s zag/hoorde overvliegen – moest terugdenken aan nov.1941 en met terugwerkende kracht het projectiel als Duitse vliegende bom identificeerde. Dat evenwel strookt niet met de gedetailleerde kennis over de ontwikkeling van de Duitse V-1 en ook om andere redenen, moeten we de V-1 theorie naar het rijk der fabelen verwijzen.
De reden van deze mail is echter een verzoek: kunt u mij aan hoge resolutie scans van deze schadefoto’s helpen? Ik maak nl. kaarten van de verwoestingen in Wageningen (26-3-1943), Blerick (20-12-1942), Herten (13-4-1942) en graag ook Maastricht (27-11-1941).
Mocht dat niet mogelijk zijn, weet u wellicht waar de ‘originele’ foto’s geraadpleegd kunnen worden?
Bij voorbaat dank, in afwachting van uw reactie met vriendelijke groet,
Marcel Hogenhuis
Het projectiel wordt omschreven als een blockbuster, een torpedobom. Die V-1 was het z.g. “geheime wapen” waar de nazi’s over spraken. Die ontwikkeling is van latere datum.
De originele foto’s van de verwoesting zullen in het bezit zijn van of het Regionaal Historisch Centrum Limburg of van het Gemeentearchief Maastricht. Mij zijn ze particulier aangereikt vele jaren geleden. Voor mij niet meer te traceren.
Hartelijke groet en trek maar gerust aan de bel als er nog vragen zijn.
Fons
Beste Fons,
Hartelijk dank voor de geboden hulp, ik heb inmiddels je foto’s – die toch bruikbaar genoeg waren voor een globale analyse – t.o.v. elkaar gerangschikt. Naar aanleiding van veel puzzelen m.b.v. Google Maps Streetview een paar opmerkingen mijnerzijds:
1) de foto ‘Gildenweg, achterzijde’ toont in werkelijkheid de achterzijde van de huizenrij a/d zuidzijde van de Gerard van Wermweg. Nagenoeg de hele huizenrij a/d noordzijde van de Gildenweg is door de bominslag weggevaagd (geverifieerd met luchtfoto’s)
2) de foto ‘Gildenweg’ toont de schade a/d achterzijde van de huizenrij a/d zuidzijde van de Gildenweg
3) de tweede foto ‘Gerard van Wermweg’ is gespiegeld en toont de noordelijke (langste) huizenrij van het Minister Goemans Borghesiusplantsoen, zie ‘knik’ in het laatste pand en zie opvallende baksteenmotief in de puntgevels
Mocht je belangstelling hebben voor mijn ‘prikbord’ van geïdentificeerde foto’s, mail me dan even: marcelhogenhuis@gmail.com
Met vriendelijke groet uit Venlo, Marcel
Beste Fons,
Ik ben zelf bezig met een blog te maken over de historie van Blauwdorp.
Hiervoor gebruik ik als bron voor informatie enkele boekwerken en artikelen die ik op internet kan vinden.
Mijn vraag is of ik de foto’s mag gebruiken om deze te publiceren op mijn blog?
Groet,
Bjorn Chappin
Beste Bjorn. Geen enkel bezwaar mits bronvermelding. Laat me even weten als je wat gepubliceerd hebt.
Succes verder en groet.
Vaak zie ik reacties op m’n weblog pas (veel te) laat, omdat ik het bijbehorende mail-account nauwelijks raadpleeg. Het handigst voor mij is contact te houden via m’n Twitter account https://twitter.com/Tibaert, die zie ik dagelijks.