Een taalgenie

George Grosz – Burlesque Show, New York, 1932

Merkwaardige zaken lees je. Het evolutionair denken komt voort uit de westerse kolonisatie van de wereld waarbij onbekende talen ontdekt werden. Daar had Darwin weer later profijt van, of iets dergelijks, volgens de denkwijze van die auteur.

Misschien ben ik wat traag van begrip, maar in een grijs verleden dacht deze man dat ik een artikel in beschonken toestand had geschreven. Het handelde over vertalen en herdichten met als uitgangspunt dat elke taal een eigen kijk op de wereld geeft. Vertaal zomaar iets voor de grap of beter laat het vertalen in successieve volgorde, was mijn stelling, van de ene naar een andere westerse taal, bijvoorbeeld, van D naar F, van F naar E enz. en uiteindelijk weer terug in het oorspronkelijke Duits. Steeds slechts met het laatste resultaat bij de hand, zonder de vorige te kunnen raadplegen. Wat denkt u dat eruit te voorschijn komt?

Illustratiever wordt het zeker als er voor ons min of meer exotische talen tussen geplaatst worden. In alle gevallen krijgt men het origineel nooit meer terug zoals het was. Zelfs de essentie van de oorspronkelijke tekst kan verloren gaan. Een gedicht zal zeker onherkenbaar blijken. De criticus vond deze gedachtegang bespottelijk zonder een enkel tegenargument aan te voeren. De houding van iemand die het intellectuele gereedschap ontbeert. 

Maar ik zei het al, een beetje traag, ook van begrip, ben ik inmiddels wel. De man kwam enkele maanden geleden aanzetten met de these van een oertaal. Oertaal? Zou hij weten dat er in de 19e eeuw zelfs een theorie geponeerd werd dat Westvlaams de moeder aller talen is? Daar hoef je dus geen oud-Grieks voor te beheersen. Zou hij weten dat Limburgers taalkundig gezien de Chinezen van het Westen zijn? Vrees van niet. Oertaal, tja, ooit was er de toren van Babel. En Pinksteren.

Is de bijbel zijn primaire bron van kennis? Kent de man het werk van Chomsky als linguïst, heeft hij weet van de grote controverses over diens these van het aangeboren taalvermogen? Over recent ethnologisch veldonderzoek die deze these onderuit haalt? Ach, de man kletst maar wat, heeft wat boekjes gelezen en denkt de wetenschap in pacht te hebben. Bescheidenheid is nu niet bepaald het kenmerk van lieden als deze. Slechts wat binnen hun denkraam past nemen zij waar. Een eigenschap van dogmatisch en eendimensionaal denkende lieden. De laatste jaren komen ze uit hun holen gekropen en voelen zich o zo gewichtig.

Wat ik me wel afvraag waarom proberen mensen steeds indruk te maken met wat feitjes die ze vergaard hebben en deze de wereld kond doen? Zit daar de wereld op te wachten? Moe word ik er van, maar nogmaals, het enige dat telt is dat vooral geen kennis verloren gaat en deze steeds weer ter discussie wordt gesteld. Kennis opgedaan door arbeid, door (overgeleverde) verhalen, kennis van stad en streek, inzicht in sociale verhoudingen, noem maar op. Belangrijk om te voorkomen dat niet steeds het wiel opnieuw uitgevonden moet worden, zeker in het geval van sociale en politieke strijd.

Ook merkwaardig is dat de auteur zich anarchist noemt en toch rang en stand verinnerlijkt heeft. Dit laat hij te pas en onpas blijken. Als we lieden als deze Bommelding Kluftje hun gang lieten gaan dan werd het beslist een armzalige bende, zeker cultureel. Een eenheidsworst voortkomend uit de opvatting van superieur versus inferieur. Stel u even voor, één wereld met één taal, Engels… Kluftje doet zijn best om ons in het ongeluk van culturele armoede te storten. En velen met hem. Gemeen hebben ze een vastomlijnd wereldbeeld. Bezie Wilders eens…

Tot slot:

Niets meemaken in je leven, of zou hij stiekem als die André is willen zeggen, niets van je leven maken? Over wie heeft hij het? Over Tibaert uiteraard. Nu kan ie weer gaan roepen, kijk hoe snel ik weer beet heb. Een volgend maal dan maar over de coming out van Tibaert of nog liever over zijn dienstjaren bij de AIVD? Echt, Kluftje is een onuitputtelijke bron om inzicht, kennis en wijsheid te vergaren over het onvermogen mensen eigen om sociaal en oprecht door het leven te gaan. Een voorwaarde is hierbij vereist, je voortdurend afvragen wie ben ik dan wel?

Iets meemaken in je leven… Vraag dat maar aan een theeplukster of aan een mijnwerker die uraniumerts delft. Of… Wilders, een man die dagelijks veel meemaakt en nog veel meer bijdraagt aan onze samenleving. Daar kan Kluftje zelfs niet tegenop ondanks zijn talenkennis en zijn ongetwijfeld grote denkraam.

ps: Het fabeltje over die oertaal teruglezen? Als ik me niet vergis valt het te vinden op de site Krapuul. Ik ga die onzin niet meer opzoeken…

• HET SCHAAMHAAR VAN BOMMELDING KLUFTJE

• ZELFVERDEDIGING…

• HET MEESTERWERK VAN EEN CHRISTELIJK ANARCHIST…