Schuld… Een oer christelijk principe…

Sabine Weiss: Brood… Athene (1957)

Vandaag ben ik weer eens wezen kijken bij m’n lieverdjes. Ik verzeker u, het was lachen geblazen over al die treurnis. Kapitalisme, EU en Griekenland voerden de hoofdtoon. In de marge ook nog de paus. Uiteraard veel berichten over zorg en geld, niets heb ik kunnen vinden over Syrië. Ach, alles went. Bij veel van wat ik gelezen heb ontbreekt het historisch perspectief. Neem nu Griekenland. De geschiedenis die geleid heeft tot de huidige toestand begint niet gisteren of vorig jaar, niet bij de val van de Muur of het verdrag van Maastricht, ook niet met de toetreding tot de EU, niet met het kolonelsregime, niet met de verdeling van Europa na ’45, ook al niet met de val van het Ottomaanse Rijk. Ze hebben er wel alles mee te maken. Grappig is, of niet, dat volgens de Huntington doctrine Griekenland niet tot het Westen behoort. 

Dit is niet de plek om belerende stukjes te schrijven, meer om te noteren wat er zoal te horen valt uit de mond van zieners en alweters die op Twitter ronddwalen. Een mooie binnenkomer is deze:

Beiden hebben mij geblokkeerd en zijn vervolgens door mij op block gezet. Dit even ter verduidelijking. Ze wensen niet met mij te communiceren. Geen probleem. Beiden zijn Nederlanders, ze communiceren in, juist. Voelen ze zich anders nietig?

Noor kan het maar niet geloven dat ze het met Sandra eens is. Ik zou zo zeggen, lees dat artikel nog eens, de Grieken leren de kapitalisten wat kapitalisme werkelijk is. Werkelijk? Meisjes toch, weten jullie wat kapitalisme is? Sandra heeft het steeds over de enig ware ideologie. Volkomen absurd, daar hoef je verder geen woorden aan vuil te maken. Ja, die vrije markt… Waar blijft de rol van staten, de USA en UK (de City) voorop? Ze valt niet te ontdekken. En wat staat nog meer op de volgende pagina’s Noor? Die reders, is dat small business? En sinds wanneer is Duitsland socialistisch? In welke zin? 

Onze good old André had ze al een handreiking gedaan, maar o dat Duits:

André, wat zeg ik steeds, schuld, daar draait het om. Zo is wat we plegen te noemen het Vrije Westen ontstaan. De bevolking gebonden aan bezit en grond met schuld beladen. Protestanten gaan er meer onder gebukt dan katholieken, daarom waren de eersten ook zo succesvol. Je kent Max Weber toch? Nou dan. Žižek bouwt hierop verder. Jammer dat hij het historisch perspectief van Griekenland en dat van de Europese eenwording volledig buiten beeld houdt. 

Echter, uit onverwachte hoek komt een mogelijke oplossing voor onze problemen. De Paus. Hij wil radicaal breken met het verleden getekend door het wij en het zij. Dit is een hoopvol geluid dat diepgelovigen als ketterij in de oren klinkt. 

Een echte kerel, die paus Frans. Je hoort hem denken, wie zijn wij nu helemaal? Een gezonde grondhouding, die haaks staat op die van mensen die het moeten hebben van voorgekauwde theorieën, die hun denkvermogen in een kast hebben opgeborgen en van elke fantasie verschoond wensen te blijven. 

We hebben er veel te veel van in Europa, ook in Brussel helaas. Bang ook om buiten gebaande wegen te treden, dan raken ze de weg kwijt. Vergeten hoe Thatcher en Reagan dat aanpakte met visie en fantasie? Zij wel dus. Dan wordt ook duidelijk waarom de Euro naar de verdommenis moet en Griekenland kapot. Ik heb zo’n vermoeden dat deze paus dit soort spelletjes doorziet, Argentinië, Chili, en zich niet voor een karretje laat spannen. Kapitalisme… Het dood, aldus de paus.

We houden de fakkel brandend van mensen die droomden van een Europa als het onze, zonder grenzen. Zij gingen toen nog gebukt onder de naziheerschappij en zaten zelfs opgesloten in concentratiekampen, zoals Jorge Semprun. Hen verraden betekent onze jeugd haar toekomst ontnemen in een mogelijk sociaal Europa met een veelzijdige cultuur. Juist het sociale fundament ontbreekt nog bijna volledig dankzij Reagan en Thatcher en degenen die hen volgden.