Rameau in onze tijd

Gepost op door tibaert

Bernand: Les Indes galantes (1955)

 

Programmaboekje – PDF

Veel kan veranderen in korte tijd, maar zeker in een mensenleven. Wie had kunnen bevroeden dat een oogverblindende uitvoering van een van de meesterwerken uit de Franse operageschiedenis, een enscenering die meer dan tien jaar lang op het programma stond van de Opéra Garnier, een succes zonder weerga, een halve eeuw later ontdaan werd van alles wat het oog kan afleiden van de mogelijk ook door de componist gewenste interpretatie als hij ze nu mocht beleven.

Rameau verkeerde nog in een tijd dat al het vreemde exotisch was, veelal onbekend. De fantasie kon ongebreideld zijn gang gaan liefst zonder vooroordelen en veroordelingen van het vreemde, het onbekende.

En tegenwoordig? De fantasie is gedood, men denkt het te weten en de ongefundeerde oordelen worden getrokken. Wat rest dan het oorspronkelijke werk in al zijn naaktheid te tonen, waardoor we des te meer geconfronteerd worden met heel onze banaliteit? Het werk wint er tevens aan zeggingskracht door, het blijkt hoogst actueel te zijn. Een uitvoering van enkele jaren geleden in de enscenering van Laura Scozzi markeert het op een opmerkelijke wijze.

 

JEAN-PHILIPPE RAMEAU
LES INDES GALANTES

 
Christophe Rousset – Bordeaux (2014)



Het leek me een goede gedachte om wat materiaal beschikbaar te stellen omtrent deze opera. Op deze wijze bespaar ik me het nodige werk en zorg er meteen voor dat de lezer onbevangen zijn oordeel kan vormen en de nodige informatie opdoet. Een synopsis van het werk schrijven is al bijna ondoenlijk, ondanks het feit dat Leo Riemens dat meende te kunnen doen. Op het gebied van de vroege opera was hij nauwelijks thuis en zeker niet competent om iemand in te voeren in de toch wel complexe materie van de barokke opera in het algemeen en de Franse in het bijzonder. Dat valt pijnlijk genoeg ook op te maken uit wat hij te melden heeft in zijn operaboek. Zie het PDF. Het overige voorhanden zijnde materiaal is steeds gebundeld onder de naam van de auteur.

Uiteraard is er veel meer, nog afgezien van de partituren en libretto’s. Voor mensen die een verdere kennismaking met het werk en leven van Rameau wensen is het lijvige en gerenommeerde werk van Girdlestone onontbeerlijk. Sterk aanbevolen.
 
Van de uit de 50er jaren daterende uitvoering is inmiddels ook een complete opname verkrijgbaar. Interessant vooral om te vergelijken met de huidige uitvoeringspraxis, waarbij zeer scrupuleus te werk wordt gegaan. Van dat al had men in het verleden minder last. Men wist doodeenvoudig ook nog veel te weinig over de klankwereld van de barok, de stemvoering, versieringen, noem maar op. Nog afgezien van het gebruikte instrumentarium. Men werkte naar een klankbeeld toe dat nog sterk verankerd was in de romantiek en weinig uitstaande had met het oorspronkelijke werk.

Eindelijk kwam er in de 80er een muzikaal bevredigende uitvoering tot stand, waarbij William Christie de directie voerde. Over de enscenering waren de meningen verdeeld. Ze is op DVD verkrijgbaar. Hier de geluidsband, de weergavekwaliteit is helaas niet optimaal.




Recent kwam het werk nog in een drietal eigentijdse ensceneringen op de planken onder Christophe Rousset dus en verder onder Ivor Bolton en Leonardo García Alarcón. Van deze laatste als afronding van dit thema een fragment...



De harmonie wordt schijnbar verstoord. En wat ontstaat er als door een wonder? Een nieuwe harmonie, die bevrijdend werkt, niet verstikkend is.
 



Bron uitgelichte foto: Jean Malignon

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Gepubliceerd door tibaert