Met muziek kun je de massa verdoven, ze meeslepen. Je kunt er ook mensen mee wakker schudden, ze leren luisteren en activeren. De marges tussen beide benaderingen zijn zeer smal. Muziek speelt zich af in de tijd, bepaalt de stemming, lijkt ongrijpbaar. De “verborgen verleider” werkt via geluid optimaal. De reclame geeft ons dagelijks het voorbeeld zonder dat we het ons nog bewust zijn. De kunst is, als in alle ware kunst, zich aan cliché’s te onttrekken, vaste patronen te doorbreken. De componist Eisler heeft er een helder essay over geschreven: “Über die Dummheit in der Musik” met daarin de formulering, wie alleen iets van muziek begrijpt, begrijpt ook daarvan niets. Een frase die feitelijk toepasbaar is op al onze activiteiten en uitingen. Neem je deze benadering van Eisler serieus dan bestaan er geen grenzen en hokjes meer en wordt het vermogen geactiveerd te onderscheiden tussen bivoorbeeld kwaliteit en kwantiteit.
Dezer dagen hoorde ik op de radio een uitvoerig bericht over een concert in Frankfurt. Hopelijk wordt het op een latere datum nog uitgezonden via de Hessischer Rundfunk:
ENSEMBLE MODERN SPIELT FRANK ZAPPA
Hieronder het concert The Yellow Shark uit 1992. Voor mij vormde die aankondiging een mooie gelegenheid het woord te geven aan Ado Zappa, geen familie van, zover ik weet, wel groot kenner van.
In 1984, in de hoogtijdagen van de koude oorlog liep ik in Praag, midden in de nacht, volkomen uitgestorven, een koude, beklemmende sfeer, maar ik had behoefte aan een frisse neus. Niets te beleven, kraag omhoog zocht ik mijn hotel door de nauwe straatjes. Ineens, in een groot (winkel)raam staarde een enorme poster van Frank Zappa mij aan.
Mijn nacht was weer goed. Pas veel later hoorde ik van de relatie van Zappa met Havel en Tsjecho-Slowakije.
Frank Zappa is een van de weinige figuren uit de popscène die naast een enorm hoeveelheid popmuziek ook klassieke muziek heeft gecomponeerd, muziek voor ballet maakte alsmede tezamen met volksmuzikanten hun authentieke muziek uitvoerde. Zijn optredens waren daarom altijd erg verrassend, je kon een rockconcert krijgen, terwijl een dag later een klassiek optreden werd gegeven. Precies zoals hij was, erg onvoorspelbaar.
Zijn teksten waren niet zelden controversieel, ze vormden vaak een aanleiding tot discussie. Toen de Amerikaanse overheid waarschuwingsstickers op muziekplaten wilde zetten nam Zappa duidelijk stelling. In de senaat werd om zijn mening gevraagd. Van zijn verschijning aldaar heeft hij opnames gemaakt en ook die wederom op een album uitgebracht.
Een musicus van uitersten. In Rotterdam speelde hij ooit met zijn groep een geweldige uitvoering van de Bolero, gevolgd door een prachtige uitvoering van de Beatles LP “Sergeant Pepper”.
Zappa trad op in Tsjecho-Slowakije tijdens de Russische bezetting. De latere president Vaclav Havel was fan en op concertregistraties kon je hem op de eerste rij zien zitten. Na de fluwelen revolutie was de eerste buitenlandse reis van Vaclav Havel naar de VS. Niet om de president te bezoeken, dat kwam pas een paar dagen nadat hij Zappa had bezocht.
De muziek van Frank Zappa wordt goed bewaakt door zijn familie: De Zappa Trust. Onder zijn woning ligt een kluis met duizenden banden van zijn muziek, hij heeft altijd alles opgenomen wat hij speelde. Zijn zoon Dweezil reist al vele jaren rond met een band van wisselende samenstelling, maar altijd met de muziek van zijn vader. In zijn band bevinden zich zeer regelmatig de oud-bandleden van “The mothers of Invention” Zoals Steve VAI, Terry Bozio etc.
In het voorjaar van 2019 kwam zijn andere zoon Achmed nog in de RAI met : “The Bizarre World of Frank Zappa”, Een concert waar in een Hologram van Frank Zappa werd gepresenteerd en enkele leden van : “The mothers of Invention” Live speelden. Een weergaloos concert.
Zappa speelde ook met John Lennon en Yoko Ono een “Live Jam in New York”. De Nederlandse dirigent Edo de Waard en de Franse componist Pierre Boulez waren fan en uitvoerenden van zijn muziek.
“POLITICS ARE THE PLAYGROUND FOR THE INDUSTRIAL MILITARY COMPLEX”
De teksten van Zappa waren scherp, geen enkel persoon of bevolkingsgroep werd gespaard. Vooral moesten het de TV-dominees ontgelden, waarbij hun geld en sexuele escapades werden belicht. Goed bezongen in:
Maar ook het nummer “Heavenly Bankaccount” benadrukt het aspect van TV-dominees en hun geld.
Ooit was er een serieus plan van Frank Zappa om te kandideren voor President van de VS:
That time Frank Zappa considered running for president with H. Ross Perot as his veep. Tijdens zijn concerten bood hij aan de bezoekers de gelegenheid zich te laten registreren om te mogen stemmen. Een uitermate mooi overzicht geeft: Frank Zappa For President.
Om met muziek te besluiten. In dit enorm uitgebreide artikel geeft Zappa zijn mening/waardering over the Beatles: “People thought the Beatles were god! That’s not correct”. Zappa heeft altijd zijn bewondering uitgesproken voor o.a. Strawinsky, Edgar Varèse, maar ook de Marx-brothers. Een ode aan Edgar Varèse:
FRANK ZAPPA a musical tribute to EDGARD VARESE
Uitgelicht: Frank Zappa – bron
