We worden overspoeld met informatie, maar geïnformeerd worden we niet (meer). Pierre Rimbert werpt in Le Monde diplomatique de vraag op of juist uit hoofde van de democratie het beter is een aantal kanalen met doorlopende informatie te sluiten voorafgaande aan verkiezingen. Het EU-parlement ging al in die richting voorop door een dergelijk verbod op te leggen aan het Russische kanaal RT. Of was in dit geval wel terdege sprake van censuur?
En juin 1973, les trois chaînes de l’Office de radiodiffusion-télévision française (ORTF) proposent à leurs usagers une information résolument discontinue : trois journaux quotidiens, à 13 heures et 20 heures puis un peu avant 23 heures, ce dernier précédant bien souvent l’extinction des feux cathodiques. L’actualité se décline également en magazines, comme « La France défigurée » sur la première chaîne, consacré à la dégradation des paysages par des constructions hideuses, « Les dossiers de l’écran » sur la deuxième, précurseur de la formule film-débat, ou encore « Magazine 52 » avec son enquête journalistique hebdomadaire. Au total, un peu moins de soixante-quinze heures d’information nationale auxquelles s’ajoutent une petite dizaine d’heures en moyenne de magazines régionaux (1). Corseté par la tutelle politique, l’audiovisuel « suit l’actualité » tandis que la presse écrite la met en perspective et l’analyse.
Cinquante ans plus tard, la libéralisation du secteur a détruit le monopole public, et la télévision numérique terrestre propose gratuitement trente chaînes nationales. Cinq produisent de l’information en continu (LCI, CNews, BFM TV, France 24, Franceinfo). Et diffusent à elles seules plus d’actualités chaque jour que l’ORTF en un mois. L’information bat au rythme de la seconde. De la création de Cable News Network (CNN) en 1980 à l’ère des smartphones et des réseaux sociaux, le « temps réel » s’est non seulement accéléré mais rapproché des usagers : plus besoin de se poster devant un téléviseur, il se niche dans la poche.
Est-on pour autant mieux informé ?
We weten beter, het antwoord is nee. Het media-circus heeft zo’n omvang aangenomen en werkt blijkbaar zo verslavend, dat zelfs de meeste mensen niet meer weten dat daar beslist geen info te verwachten valt. Op zijn best is het cabaret of patronaatstoneel. De social-media doen het vervolgens nog eens dunnetjes over en vergroten de geslaakte kreten verder uit.
Inmiddels vindt er zelfs intensief kruisbestuiving plaats. Voorbeeld van een dezer dagen. Een damdoorbraak vindt plaats. Een mannetje laat ogenblikkelijk op Twitter weten dat hier de Russen achterzitten. Een rechtstreeks draadje met het hoofdkwartier van de NATO? Niet dat hij ooit blijk geeft enige kennis van zaken te bezitten, al beschouwd hij zichzelf als journalist en Ruslandkenner. Het volk wenst geïnformeerd te worden, heet het in dergelijke gevallen. Aldus werd hij opgeroepen naar de studio. Van dergelijke fratsen hadden Koot & Bie niet durven dromen. Grappig in dit verband, z’n makker wist het ook al meteen enkele maanden geleden na het voorval met NordStream. De Russen zaten achter het opblazen van de pijplijn liet hij weten, geen twijfel mogelijk. Ik heb er lang over nagedacht, voegde hij er nog overmoedig aan toe. Is achterlijkheid troef?
Aansluitend bij het voorstel van Pierre Rimbert, stoelend op een wetsvoorstel in het Franse parlement, schaf al die talkshows af die betrekking hebben op de actualiteit en politiek, ze hebben weinig te maken met debat, ze vervangen het en stompen mensen af. Ga behoorlijke en zinvolle reportages en documentaires maken, die werkelijk informeren. Programma’s dus die leiden tot debat, waar dan ook en die zelfs na jaren nog een prima tijdsbeeld opleveren. In ieder geval verliezen we dan niet ons historisch besef. Of ziet u liever dagelijks die rotkoppen op TV?
Het volledige artikel van Rimbert, “Interdire l’information en continu ?” valt hier te beluisteren. Tussen haakjes, luisteren dien je intensief te doen, zodat niets verloren gaat, kijken gaat veelal vluchtig en je wordt voortdurend afgeleid van het gezegde.
Laten we ons eens afvragen wat de TV, een mengelmoes van reclame en veelal onzin, niet uitzendt. Vandaar een cadeautje van de Franse TV, een opera. Dergelijk moois valt op de Nederlandse TV beslist niet meer te zien. Die tijden zijn definitief voorbij.
Rameau: les Indes galantes
Régnez, Plaisirs et Jeux!
Regie: Clément Cogitore
Choreografie: Bintou Dembélé
Orchestra Capella Mediterranea
Choeur de chambre de Namur
Compagnie Rualité
Muzikale leiding: Leonardo Garcia Alarcón
Uitgelicht: bron
