Kan Europa zonder Nederland? Bekijk op de wereldkaart het westelijk halfrond, Europa (zonder Rusland) is slechts een schiereiland van het immense Aziatische continent. En Nederland? Een rivierdelta en land gevormd door aangespoelde klei via Rijn en Maas en drooggemalen polders. Op zichzelf teruggeworpen heeft het nauwelijks bestaansrecht in de huidige gemondialiseerde wereld.
Primair ontlenen we ons bestaan aan de handel, als die wegvalt, wat dan? Sinds het uitbreken van de crisis liggen al honderden containerschepen nutteloos in havens afgemeerd. De omzet van de Rotterdamse haven daalt dramatisch. De route om Kaap de Goede Hoop i.p.v. het Suezkanaal komt weer in de mode en niet alleen vanwege de kapers…
Denken we echt dat we de economische problemen op eigen houtje kunnen oplossen? Met export van onze landbouwproducten bijvoorbeeld, het pluimvee voor Afrika, varkensvlees en melkproducten? Met protectionistische maatregelen? En wat als andere landen dat ook doen?
Iemand die enigermate serieus genomen wil worden kan eenvoudigweg niet tegen Europa zijn. Wat is er dan aan de hand? Volgens mij slaat Ben Knapen de plank mis als hij stelt dat de omslag in het denken over Europa in Nederland voortkomt uit de “Fortuyn-revolte”. Dat lijkt me te veel eer voor die persoon. Mij is vooral bijgebleven het ach en wee over wat we niet allemaal moesten ophoesten voor Europa, en dat na een decennialange periode van netto-ontvanger uit de Europese kas, een strovuur voortdurend aangewakkerd door onze politieke kaste. Weg consensus, aldus Knapen. Misschien zou het nuttig en verhelderend zijn de kosten en baten eens op een rijtje te zetten. Waren we wel zo welvarend geworden zonder Europa? Subsidies voor landbouwbeleid, herstructurings-maatregelingen, de lijst kan bijna onbeperkt voortgezet worden. Het gedrag van Nederland lijkt meer op dat van een profiteur, stank voor dank.
Griezelig vind ik bovenal de nationalistische reflex. Wij en zij. En die zijn in soorten en maten. Knapen illustreert dit met het gedoe over de Europese vlag (12 sterren, zegt u die symboliek iets?) en de munt. Een geluk dat er geen dijken in het oosten en zuiden van het land zijn. Waarom laten volkeren zich uiteindelijk gemakkelijk tegen elkaar uitspelen? Waarom vielen Joego-Slavië en Tsjecho-Slowakije uiteen, waarom dreigt dat met België? Vonden we twee Duitslanden beter dan één? Horen Rusland en Turkije niet bij Europa? Of maken andere krachten de dienst uit? Israël bijvoorbeeld met zijn bijzondere en invloedrijke status, zonder lid te zijn van de EU. De Angelsaksische arm met haar njet ten tijde van Major om in het Verdrag van Maastricht een sociale paragraaf op te nemen.
Een afgedwongen eenwording van Europa zal niet werken en is onwenselijk. Maar dat is ook helemaal niet wat de huidige politieke leiders in Europa nastreven. Stemming maken tegen Europa voert de boventoon tot bij de grootste minkukels toe. En het zijn zij die de aandacht krijgen, zoals de gewenste afgevaardigde voor de PVV in het Europese Parlement. Als je vlak bij de grens geboren en getogen bent met Duitsland in de buurt en België om de hoek kijk je toch wat anders tegen grenzen aan. Als je weet hebt van het feit dat je stad tot op heden de klos is van een bekrompen nationalistisch denken, onze belangen eerst (in dit geval de Rotterdamse havenbelangen), begrijp je wellicht beter dat grenzen beter vandaag dan morgen kunnen verdwijnen.
Uitgelichte foto: bron – Bron kaartje: Hydra-Ring
