Rampjaar

De naakte lichamen van de broers op de plek waar tot voor kort een kanon stond afgebeeld.

---

jur kuipers

Een verslag over “het rampjaar 1672” is te zien in de laatste NTR-aflevering van “De Gouden Eeuw” dat op 5 maart jl. werd uitgezonden op een van de publieke zenders: “Het begin van het einde”. Een gruwelijke moordpartij op de gebroeders de Witt door de door Orangisten opgezweepte woedende meute leidde o.a. “Het begin van het einde” van “De Gouden Eeuw” van de “Republiek der Nederlanden” in.

Het viel mij in deze aflevering op dat prins Willem van Oranje, de latere Koning Willem III van Engeland, niet werd genoemd als een van de mogelijke samenzweerders die verantwoordelijk waren voor de liquidatie van die broers. In het verleden heb ik in meerdere artikelen gelezen dat Willem achter de hetze zat om het volk tegen Johan de Witt op te zetten (de Witt’s vermeende – ten onrechte? – banden met Frankrijk werden met Orangistische pamfletten flink aangedikt.

Brandschoon is die “familie” Oranje niet… – zoals eerder in het jaar 1619, waarin Maurits van Oranje de executie van staatspensionaris, en zijn vroegere “mentor”, Johan van Oldenbarnevelt “laat plaats vinden”… Kopje kleiner…
Een geloofstwist…? (… Synode van Dort …) – de strikt Calvinistische Maurits van Oranje (aanhanger van de Reformanten) tegenover de tolerantere oude wijze door de wol geverfde van Oldenbarnevelt (die voor meer Godsdiensvrijheid zou zijn en meer aan de kant stond van de Contraremonstranten).

Mogelijk ging het vooral ook om jaloezie, wrevel en machtswellust tussen twee ego’s zo wordt gesuggereerd in de betreffende aflevering…

Oranje boven?
Tja…

In de documentaire “Het begin van het einde” over “het Rampjaar 1672” laat men details zien van een onlangs gerestaureerd schilderij waarbij – na restauratie – bleek dat een belangrijk detail van de lijken van de gebroeders de Witt op “Het Groene Zootje” in Den Haag overgeschilderd bleken…
Wat daar bij restauratie onder een kanon vandaan kwam wordt je niet vrolijk van…

Hier het artikel over dat schilderij, dat een soort stripverhaal is, van die gruwelijke moord dat minder bekend is dan het al even gruwelijke schilderij dat Jan de Baen van de geslachte broers maakte: “Zoek de verschillen”.

Website van NTR: “De Gouden Eeuw”.

Dit artikel las ik vandaag in de Volkskrant…

EEN WIJNKOPER, EEN HERBERGIER EN DIENS SLAGER DOODDEN JOHAN DE WITT IN 1672

Een boekbespreking door Bart Dirks van het pas verschenen werk van historicus Ronald Prud’homme van Reine: “Moordenaars van Jan de Witt, de zwartste bladzijde van de Gouden Eeuw” (uitgeverij Arbeiderspers).