Over veiligheid en onveiligheid in Antwerpen

Politie op straat in Borgerhout na de rellen van 2012

Jan Blommaert

 

Vlak voor het Offerfeest van 1 september 2017 deed Burgemeester De Wever alweer een straffe uitspraak over de Borgerhoutse allochtonen. In het debat daarover (en dit is een klassieker) bestond de verdediging van die uitspraak uit één punt: “ze is uit haar context gerukt”. Ziehier wat context.

“Er staan steeds meer mensen op die het evidente recht op een leuke en veilige buurt opeisen”

Dit zei Bart De Wever in de aanloop naar de campagne voor de lokale verkiezingen van 2012. En hij riep prompt een “War on Drugs” uit over Antwerpen – iets waarvan hij vond dat alle andere partijen zonder gemor schouder aan schouder moesten gaan staan. Antwerpen zou onder zijn bewind een “krachtdadig beleid” ondergaan. De stad was onveilig en haar bevolking kreunde onder die onveiligheid. Een aanhoudende douche van GASboetes en een stevige investering in het veiligheidsarsenaal zou met dit alles korte metten maken. En nultolerantie was het ordewoord.

Kort na zijn kroning tot Burgemeester van Antwerpen begon dit veiligheidsbeleid snel een heel bepaalde vorm aan te nemen. Het richtte zich meteen tegen “bepaalde bevolkingsgroepen”, met name dan jongeren met een Noordafrikaanse migratie-achtergrond waarvan men bovendien ook nog, afhankelijk van de gelegenheid, “Moslims” kon maken. Als bij toeval wees De Wever die groep bovendien een vaste locatie toe: de Turnhoutsebaan in Borgerhout – een district waar na de verkiezingen een linkse coalitie aan het roer kwam te staan. De Turnhoutsebaan is het Antwerpse “hell hole”, en ja, linkse softies zijn daarvoor aansprakelijk.

Die groep van Borgerhoutse allochtonen werd van meet af aan aangeduid als het Antwerpse gevaar, en wel in twee richtingen. Eén: de “War on Drugs” zou zich vooral moeten richten op die jongeren, want de groep telde in zijn ogen een bovengemiddeld aantal dealers. En die moesten van de straat. Twee: Moslimterrorisme. Het was voor De Wever evident dat precies die groep de Antwerpse vijfde colonne van de wereldwijde Jihad was. En dat Antwerpen bovendien een uitzonderlijk, zelfs zeker doelwit was voor hun terreur. Tijdens een rondrit met zijn politie op Oudejaarsavond 2013 zag hij dan ook niet enkel met eigen ogen “de gesel van drugs” – een “volledig stoned man” werd opgepakt door de dappere agenten. Er was ook ongerustheid toen De Wever plots Arabische muziek hoorde galmen: “Met de terreurdreiging in het achterhoofd was het toch even een speciaal moment” gaf hij toe.

Wat z’n doelgroep betrof: De Wever verschafte desgevraagd volgaarne precisering, tekst en uitleg (vooral Marokkaanse Berbers, bijvoorbeeld, bleken de probleemgroep bij uitstek). Zowel over de omvang van de dreiging als over de identiteit van de mogelijke daders en de plaatsen waar die zich ophouden, blijkt de Antwerpse Burgemeester over een Pauselijke onfeilbaarheid te beschikken: hij wéét hoe het allemaal ineen zit en draait.

Wanneer de oppositie in de Gemeenteraad kritische opmerkingen of vragen liet horen, was het antwoord van de Burgemeester dat ze geen idee hadden van de verdorvenheid des werelds. En ook al wie solidariteit uitdrukte met de door hem gestigmatiseerde mensen bleek een vijand die zonder veel omhaal (zij het zonder ernstige rechtsgrond) van de straat kon worden gekeerd. Elke contestatie van de door hem gehuldigde werkelijkheid, is meteen ook een gevaar voor de openbare orde.

Om z’n stad in die zin “veilig” te maken bleek geen moeite te veel. Het grootste politiekorps in dit land werd, naast de al actieve “bottinnekens”, nog versterkt met een “Snelle Respons Team”. Dit SRT kwam ook snel in de publieke belangstelling toen het in november 2015 een 14-jarig Syrisch vluchtelingenmeisje met enkele rake rubberkogels onschadelijk wist te maken. De Wever was ook degene die er na de aanslagen op Charlie Hebdo in begin 2015 voor wist te zorgen dat er gewapende militairen in “risicobuurten” en op “risicoplaatsen” werden gestationeerd, zodat zijn enorme politiemacht dankzij de hulp (en het budget) van zijn N-VA onderdanen in de regering nog wat spieren bij kreeg. Wat dan de gewone flikken betrof, ook die moesten dringend echte oorlogswapens ter beschikking krijgen, want het miserabele schiettuig waarover ze nu beschikken is geen maat voor de zware artillerie van de vele Moslim terreurcommando’s die van Antwerpen hun volgende doelwit hebben gemaakt.

Over die aanpak duldt De Wever geen tegenspraak, dat zagen we al. Maar ook voor de uitvoerders van zijn beleid steekt hij graag z’n hand in het vuur. Over de SRT-jongens die het Syrische meisje omlegden had hij niks dan lof. En wat racisme bij de Antwerpse politie betreft – een nogal voor de hand liggend gevolg van de speciale visie op veiligheid die de Burgemeester aanhangt – dat is bijzaak. En wanneer het Antwerpse politiekorps twee gevangen liet ontsnappen op weg naar het Justitiepaleis, dan was dat uiteraard geen blamage voor het grootste en best uitgeruste korps van het land, wel de schuld van anderen. Dankzij de vereende inspanningen van dit keurkorps en z’n aanvoerder is Antwerpen een veilige stad geworden. En wie een omelet wil bakken moet nu eenmaal eieren breken.

Tot zover de wereld volgens De Wever.




Is Antwerpen veilig nu De Wever zijn visie op veiligheid in beleid heeft kunnen uitwerken? Is de stad veiliger wanneer de allochtone jongeren op de Turnhoutsebaan dagelijks door patrouillerende agenten gecontroleerd worden? Terwijl elders in de stad een miljardenhandel in harddrugs en frauduleuze diamant floreert zoals nooit tevoren? is een stad veilig wanneer een deel van de bevolking bij voorbaat en collectief verdacht wordt gemaakt en wordt getrakteerd op dagelijkse treiterijen, op racisme en etnische profilering?