Edward Burtynsky: Oil Bunkering #9, Niger Delta, Nigeria
‘We all participate’
Tommy Wieringa
Deze week verloor Shell opnieuw de steun van een grote belegger. De Britse vermogensbeheerder Sarasin dumpte een groot deel van zijn aandelen Shell. Teleurgesteld over het gebrek aan ambitie om de klimaatdoelen van Parijs te halen. Je kunt ook zeggen dat Shell die doelen ronduit tegenwerkt, want het bedrijf gaat jaarlijks dertig miljard euro investeren om zo lang mogelijk olie en gas te blijven produceren. Waar Shell zichzelf aan de ene kant een beter-leven-ster toebedeelt door zogenaamd te vergroenen en de automobilist CO2 te laten compenseren aan de pomp, blijft het anderzijds volop inzetten op fossiele reserves. Het wedt op twee paarden – maar slechts vijf procent van de inleg wordt ingezet op het groene paard tegen 95 procent op het fossiele paard. Die oude kampioen biedt aandeelhouders volgens het bedrijf nog altijd de grootste winstkans. Integendeel, zegt Sarasin, de aanhoudende investeringen in fossiele brandstoffen bedreigen de planeet en brengen het kapitaal van de aandeelhouders in gevaar. In antwoord hierop liet Shell weten de steun van veel aandeelhouders te hebben.
Van aandeelhouders is bekend dat ze een beperkte zwermintelligentie bezitten. Wezens van één dag, niet gemaakt om voorbij de horizon van hun dag te kijken. De dag van morgen, die is voor anderen. Dus blijft Shell tegen beter weten in gas en olie produceren, in hoeveelheden die goed zijn voor zo’n twee procent van de mondiale uitstoot van broeikasgassen. Dit gaat niet zonder desinformatie- en leugencampagnes, zodat er een waar leger van lobbyisten op de been is om beleidsmakers te bewegen om de fossielebrandstoffensector te blijven steunen. In Brussel zitten Europese topbestuurders negen keer zo vaak rond de tafel met vertegenwoordigers van de fossiele industrie als met vertegenwoordigers van groene organisaties, schrijft De Correspondent-verslaggever Jelmer Mommers in zijn stimulerende, knap gedocumenteerde klimaatboek Hoe gaan we dit uitleggen. Dat het ook anders kan, laat Mommers zien aan de hand van het voormalige Deense olie- en gasbedrijf Ørsted, dat ondanks politieke tegenwerking vanaf 2008 een transitie doormaakte en nu de grootste installateur van windmolens ter wereld is. Het bedrijf haalde vorig jaar een rendement van meer dan dertig procent op geïnvesteerd vermogen. „Ter vergelijking”, schrijft Mommers, „het rendement op geïnvesteerd vermogen van Shell in 2018 was 9,4 procent. De afgelopen jaren presteren bedrijven die vooroplopen in verduurzaming gemiddeld beter op de beurs dan bedrijven uit de fossielebrandstoffensector.”
Historicus David Wallace-Wells voorspelt dat de ontkenningen van oliebedrijven over één generatie zullen worden gerekend tot de meest perfide samenzweringen tegen de gezondheid en het welzijn die de wereld ooit gekend heeft. Boosaardige opzet, want tegen beter weten in. Een gedachte die ook bij Mommers is terug te vinden: „Kwaadaardigheid is rigoureus toegepaste stompzinnigheid”.
Dit brengt ons op Cora van Nieuwenhuizen. Ooit ging ze voor de gezelligheid de lokale politiek van Oisterwijk in. Bij de VVD wilde ze haar kennissenkring uitbreiden. Van een theekransje naar de landelijke politiek was maar een kleine stap, in 2017 werd ze minister van Infrastructuur en Waterstaat. Toen in de ministerraad pasgeleden het woord ‘rekeningrijden’ viel, vond ze het opeens niet zo gezellig meer en dreigde ze met opstappen. In Elsevier deze week keert ze zich fel tegen elke vorm van rekeningrijden, ‘een gruwel’, en bestrijdt ze klimaatactivisten die „hardwerkende mensen hun vakantie naar Antalya willen afpakken”. Van Nieuwenhuizen geeft zo het woord ‘oliedom’ actuele betekenis. In het interview zegt ze de stem van de zwijgende meerderheid te vertegenwoordigen. Dat is een gewillige doelgroep, iedereen kan er aanspraak op maken omdat ze immers niks zegt. Maar Cora verstaat haar luid en duidelijk. Wat hoort ze zoal met haar oor op de onderbuik van de zwijgende meerderheid? Antalya en rekeningrijden, dat is alles. De zwijgende meerderheid intussen heeft alle reden om zich geschoffeerd te voelen door een minister die haar afschildert als een zootje onnozelaars.
Misschien is Cora van Nieuwenhuizen geen klimaatscepticus in eigenlijke zin, haar beleidsdaden zijn wel degelijk die van een klimaatontkenner à la Trump. Hoe droevig ook, we zullen alvast aan de toekomst moeten beginnen zonder Cora van Nieuwenhuizen, het is niet anders.
BRON
NRC Handelsblad – 13 juli 2019
Uitgelichte foto: bron
