Licht schijnt in de duisternis

Le Corbusier: Ronchamp (1954)
VIDEO

“Jesus sprach: Es werde Licht
doch Petrus fand den Schalter nicht.”

Eerst was er het licht, vervolgens het woord, eerder waarschijnlijk muziek. Zien en horen of kijken en luisteren. Bestaat er nog nachtelijke duisternis en stilte? Het is de tijd van alom aanwezige techniek, agressief en commercieel. Een niet aflatende vloed van prikkels. Hebben we daarom gevraagd, kunnen we zonder?

“Als ik gelijk heb als ik zeg dat iedere kunst bestaat uit het maken van onderscheid tussen het wezenlijke en het onwezenlijke, dan is de kunst van de belichting die, welke het wezenlijke goed belicht maar vermijd dat het onwezenlijke belicht wordt.”

Een citaat van de Deense architect en nog veel meer Poul Henningson, beroemd vanwege zijn door hem ontworpen lichtarmaturen in de dertiger jaren.

Henningson wees er voortdurend op dat alle moderne technieken ten spijt de keuzemogelijkheden verarmen. Het TL licht is er het beruchtste voorbeeld van. Vergeten zijn we de dagcyclus van infrarood tot ultraviolet en weer terug. Het vroegere kaarslicht sloot er door het geelachtig schijnsel prachtig bij aan. Het lijkt erop dat de technocraten zonder enig benul van zinnelijke waarneming de strijd definitief in hun voordeel beslist hebben. Dwaze volgelingen, zich ecologie bewuste lieden noemende, praten over energiebezuiniging. Al die intensieve belichting, op straat, op het werk, thuis, waar is die voor nodig? Commercieel aantrekkelijk, omzet? Hoelang nog laten we ons biologisch ritme verstoren? Worden we daardoor zo agressief en hebben we behoefte aan lawaai?

Een meer dan waar citaat blijkt het, dat citaat van Henningson. Nogmaals herhalen, vruchtbaar voor elke discussie. “Als ik gelijk heb als ik zeg dat iedere kunst bestaat uit het maken van onderscheid tussen het wezenlijke en het onwezenlijke, dan is de kunst van de belichting die, welke het wezenlijke goed belicht maar vermijd dat het onwezenlijke belicht wordt.” Henningson, ook filosoof en satiricus.