Het forum van de NRC wordt voor een deel bevolkt door zo te lezen vrome zielen. Enkele kenmerken delen ze. Ze zijn wat wereldvreemd of hebben een wat verwrongen beeld over de werkelijkheid. Ze opereren angstig tot paranoïde. Hanteren merkwaardige pseudoniemen.
Enkelen hebben nadrukkelijk een boodschap te verkondigen, met als grondtoon hèt kwaad. Het kwaad dat van buitenaf komt, hèt neokapitalisme, dè Islam, of waar bepaalde personen mee behept zouden zijn, het egoïsme, amoreel gedrag. Zijzelf hebben het licht gezien en verkondigen ons waarheden als een huis die we als simpele zielen in alle eenvoud en in alle eerbied voor hun oneindige wijsheid dienen te accepteren.
Een open contact weigeren ze pertinent. Ook eenvoudige correspondentie. Zelfs de beleefdheid om te antwoorden brengen ze niet op. Een extreem geval verbood mij nadrukkelijk in het forum te reageren op zijn schrijfsels. Nogmaals: een kwestie van paranoia? Hebben ze wat te verbergen?
Opvallend ook, ze zijn zover te overzien katholiek en fulmineren tegen “gristenen” of tegen geloof in algemene zin. Slechts de eigen kerk wordt ontzien, met nadruk het instituut. Alles wat deze kerk heilig is, de clerus, de rites, kortom de façade, wordt verdedigd. Het overige als bijzaak weggewimpeld, van de cultuuruitingen (vroeger en nu, hier en elders) tot de pedofiele praktijken toe.
Er wordt nauwelijks of niet kennis van genomen schijnt het. Het lijkt wel of de Roomse kerk en haar ritueel hun laatste houvast zijn. Gelovig of niet. Daaraan tornen, op de kerk kritiek uitoefenen moet voor hen duivelswerk betekenen. De agressie, die zoiets volkomen normaals bij hen opwekt, is ongekend. Geen overdrijving is dan te veel. Maar wat klinkt het allemaal bij elkaar genomen vreselijk hol. Niet te lezen ook. Elementaire voorwaarden tot het bedrijven van communicatie ontbreken bij hen doodeenvoudig. En ze dulden, het spreekt voor zich, geen tegenspraak.
Katholiek dus, Rooms. Zitten we opgescheept met de gevolgen van een instituut dat in alle vezels van de samenleving doorgedrongen is? De basis die in de vierde eeuw ruimtelijk gelegd is levert telkenmale onder welke omstandigheden dan ook weer rendement op. Voor de kerk wel te verstaan en haar handlangers.
Die ruimtelijke werkelijkheid, met Rome als bestuurlijk centrum, de stad en het land…, kan ook figuurlijk uitgebeeld worden in een pyramide met aan het hoofd de Heilige Vader. Of als metafoor in een boom, waarbij de rotte of niet vruchtbare delen weggehakt of weggesnoeid worden. De kerk zelf bedient zich graag van dit soort voorstellingen. Het “Lichaam van Christus” bijvoorbeeld. Te vrezen valt dat veel, heel veel van de hieraan ten grondslag liggende ideologie gemeengoed is geworden bij aanhangers van deze kerk. Ze ontwarren niet meer begrippen als geloof, religie en kerk. Ze zijn aldus een makkelijke prooi voor autoritaire en fascistische tendensen, geïndoctrineerd als ze zijn.
De eenvoudigen van geest, zij zullen het rijk der hemelen verwerven. Ze wisten het niet, ze wilden het niet weten, ze zullen het nooit weten. Daarmee een gesprek aangaan is een onmogelijke zaak. weer een ervaring rijker! Speenhoff wist hoe dat komt al veel eerder. In 1915… een copietje uit het voormalige pastoorskrantje, De Tijd. Vreemd?
Ook Speenhoff, eens katholiek, altijd katholiek. Ooit anders geweest?
Speenhoff over vrouwenemancipatie in 1904:
Weg met alle houten lijven
waar ’n man de pee aan heit.
Al die halve vrije wijven
zijn de kanker van de tijd.
En Speenhoff, Rotterdammer ook, tijdens de bezetting? Het radiocabaret van Paulus de Ruiter… Katholiek en fascist, een Siamese tweeling?
Uitgelicht cartoon: cartoon Vincent l’Epée – (Courrier international)
