Onze kindertjes weten dat niet meer, maar vroeger had je uitsluitend AM radio. De geluidsgolven werden bij zending gemoduleerd. De reikwijdte was groot, maar vanwege de noodzakelijke (smalle) bandbreedte en de daarbij horende beperking van het frequentiespectrum was de geluidskwaliteit matig tot slecht. Bij de later ingevoerde FM, gemoduleerde frequenties, op de ultrakorte golfband, waar ook TV op wordt uitgezonden, is het bereik beperkt tot de horizon van de zender.
Gedurende de eerste decennia na de WO II werd volop gebruik gemaakt om aan weerszijden van het IJzeren Gordijn ontvangst van elkaars propagandazenders onmogelijk te maken. Vooral het zoeken naar ontvangst op de korte golf was een regelrechte kwaal. Je mocht gewoon niet horen wat de ander te zeggen had. Bij de invoering van de FM kwamen de stoorzenders rechtstreeks van de straat, langskomende brommers en auto’s waren berucht. Het muzikale genot werd regelmatig verstoord.
En nu? Technisch gezien kunnen we alles ontvangen wat me maar willen en zijn we in principe bevrijd van de tweedeling zender-ontvanger. Het storen is daarbij tot een individuele zaak geworden. Iemand het leven zuur maken, iemand verdacht maken, stalken en spammen zijn kinderspel geworden als ik terugzie op wat Tibaert ervaren heeft de laatste jaren via dat o zo open en vrije internet. Een kwade genius waar geloof aan gehecht wordt en het is gedaan met je vrijheid van communiceren.
De stoorzenders zijn nu de dwazen en kwaadwilligen. Ze negeren is een mogelijkheid, dan moet je genoegen nemen met een smalle bandbreedte met enkele vertrouwden. Je bereik wordt dan sterk ingeperkt en je bent in de ogen van het gespuis onder controle. Treedt er niet buiten, buiten dat aan jou nog getolereerde gebied, want dan ben je het haasje, dan wordt jacht op je gemaakt en het zenden voor altijd onmogelijk gemaakt.
De regulering is nog een verhaal apart. Radio heeft zijn verspreiding te danken aan de Eerste Wereldoorlog als wapen in de strijd. Het bouwen van zend- en ontvangsttoestellen was praktisch een fluitje van een cent. Zendamateurs begonnen overal na de oorlog met reguliere uitzendingen. Dat kon en mocht niet, zeker in revolutionaire tijden niet. Daar waren vriend en vijand het over eens. En nu? Het particulier initiatief en de zogeheten vrije markt vieren hoogtij. Velen zijn gevraagd en weinigen uitverkoren. Die laatsten maken nu de dienst uit. Google, Microsoft, Apple. Zelfs de infrastructuur krijgen ze onder controle, de providers.
Brave new world. Als mijn gevoel me niet bedriegt raken we van de regen in de drop en zijn we overgeleverd aan bedrijven die slechts een oogmerk hebben, maximalisatie van de winst. De middelen daartoe zijn onder meer de veelgeprezen, maar ook verwenste, sociale media. Niemand schijnt er nog aan te ontkomen, al is het maar indirect. We zullen eraan moeten geloven dat over ons bestierd wordt door kapitalisten die ook de staat als hun verlengstuk zien. Recht zullen ze spreken, wat zeg ik, ze doen het al.
Je gaat bij het ouder worden zelfs verlangen naar die stoomradio. Je wist toen tenminste nog waaraan je toe was. Communicatie in een richting met of zonder stoorzenders. Is het nu zoveel anders? Kwantiteit is allesbepalend geworden, kwaliteit doet er nauwelijks meer toe, ze gaat kopje onder.
Een gedachte over “Stoorzenders”