Gordon Parks: Harlem, NY (1963)
Het verwerken van het oorlogsverleden heeft in Nederland nooit plaats gevonden, zoals ook die van ons koloniaal verleden niet. Sterker we waren toch zelf slachtoffer. Vandaar steeds het verhaal over de hongerwinter vermoed ik zo.
Het ging zeker zelden of nooit over het oppakken en uitleveren van de joden door onze landgenoten. Zo werd een ondergedoken joodse tante van me enkele weken voor de bevrijding van Maastricht abtransportiert dankzij het verraad van een politiefunctionaris.
Vergelijkingen tussen de hongerwinter hier, hoe erg ook en de toestand in de Gazastrook vervullen me met walging: “wat zijn wij toch beschaafd en wat zijn de (vul maar in) Israëliërs danwel Palestijnen barbaars” afhankelijk van het gehuldigde Gedankengut in bepaalde extremistische kringen, rechts of links.
Alles met een Arabische of Turkse achtergrond wordt momenteel onlosmakelijk verbonden met een bepaald geloof, vergelijk Israëliër = Jood, en dan verkettert. “Wij strijden voor de vrijheid, zij voor een terugkeer in de Middeleeuwen”, een Arabische of christelijke blijft gemakshalve buiten beschouwing.
Om een andere weg in te slaan het volgende. Uit een RK-reisgids voor pelgrims midden 19e eeuw over de Jodenbuurt van Jeruzalem:
„Dies ist bei weitem der düsterste und ungesundeste Teil der Stadt (…) der elende Anblick der Bewohner und das scheußliche Gepräge diese Quartiers bewirkt, dass man bei seiner Durchquerung die Verdammung Gottes nicht vergessen kann, die in so sichtbarer Weise auf den Kindern Israels lastet.”
Ter verduidelijking ongeveer 8000 Joden op een totale bevolking van de stad met ongeveer 15.000 inwoners. “ Ze zijn het constante object van onderdrukking en intolerantie van de moslims” (jawel, deze conclusie is van Marx, U weet wel van “Zur Judenfrage”). Wat hier dus geschetst wordt verkeert 150 jaar later in zʼn volledig tegenbeeld. Een van beide ontkennen is liegen of propaganda.
De vraag blijft hoe ontstaan deze mechanismen in een bepaalde concrete situatie. Dat heeft m.i. in eerste instantie te maken met macht, vooral macht uit de loop van een geweer. Zo zijn onder meer de vroegere Britse koloniën als India ontstaan en zo is ook de staat Israël opgericht. Zoals de Indiërs zich bevrijd hebben, zo zullen ook de Palestijnen zich bevrijden. Moslim of niet. En welke middelen het doel heiligen is helaas niet aan ons, hoe verwerpelijk we sommige daden ook vinden. Mensen zijn tot bepaalde dingen in staat onder bepaalde omstandigheden. Wij waren wie weet als Palestijn lid van Hamas. Dat geeft te denken of niet?
Het dringt dat eindelijk eens een begin gemaakt wordt met de verwerking van ons koloniaal verleden en dat van de massale collaboratie tijdens de bezetting. Op omvattende schaal is dat nooit gebeurd, anders kon het niet zijn dat het weer opkomende fascisme met een zo’n groot gemak kan profiteren van het latent aanwezige racisme.
Uitgelichte foto: bron
