Als, ja als…

Bekijk het eens West-Oost in plaats van Noord-Zuid

Als. Toch jammer. Waren de Bataven wat sneller in de moderne geschiedenis gestapt. Het koloniale rijk had een andere wending genomen, de verdeling van Afrika was een andere geweest. Als de Britten dat gepikt hadden. Het zuiden van ons land was hoe dan ook beter af geweest met een Belgische staat.

Moet het uiteindelijke doel niet zijn grenzen af te schaffen. Stadsgrenzen, landsgrenzen, taalgrenzen? Een eerste stap zou kunnen zijn dat we ons land opheffen en in drie moten hakken, de Randstad bij Groot-Brittannië, onder de rivieren bij België en de rest bij Duitsland. Waarom? Landen met een natuurlijke grens, bij uitstek eilanden, denken het meest nationalistisch. GB met een stuk grondgebied op het continent zal vermoedelijk een omslag maken in dat denken, een begin van integratie met het continent.

Willem Alexander kan aanblijven als Graaf van Holland. Iedereen tevreden? Het taalprobleem zal blijven. We verschillen nu eenmaal. En elke taal heeft zijn voordelen. Zelf spreek ik een ‘toontaal’, vrij uniek in Europa, typisch Chinees zelfs.

Als. In het Maastrichts is dat ‘es’. Een uitdrukking in deze stadstaal luidt: “Es is ‘ne krom letter”. Vertaal dat eens in het Nederlands.

Vive la Belgique, daar droomde Maastricht en heel Limburg van in 1830. 1830 of 1839? In 1830 vinden in enkele delen van het Koninkrijk onlusten plaats. De liberalen in het Zuiden doen een greep naar de macht. Door de starre Hollandse houding ontwikkelt de liberale revolutie zich tot een opstand, waaruit de nieuwe staat België ontstaat. De gehele toenmalige provincie Limburg sluit zich bij deze afscheiding aan. Zo niet Maastricht. Onder het bevel van generaal Dibbets vormt deze stad met het aangrenzende Sint Pieter een enclave midden in het Belgische gebied en komt negen lange jaren onder de staat van beleg. 1839 komt er een definitieve regeling vastgelegd in het Verdrag van Londen. De provincie Limburg wordt in tweeën gehakt en de Maas wordt grensrivier. Erger, Maastricht wordt in zijn geheel Nederlands.

Goed beschouwd een stukje Europese geschiedenis dicht bij huis. Vaak genegeerd. Andere grenzen, een andere economische en sociale ontwikkeling in beide landen, een ander oorlogsverloop. Als ’s’ blijft echter een kromme letter. De geschiedenis meer recht doen zou wel een aantal zaken die nu, ook Europees, spelen in een ander daglicht stellen met mogelijk een omdenken tot gevolg. De rivaliteit tussen Antwerpen en Rotterdam bijvoorbeeld, het goederenvervoer tussen deze havens en Duitsland via spoor(Betuwelijn – IJzeren Rijn) en water.

Door de ontkenning van het verleden blijft alles bij het oude. Was het niet onlangs een Maastrichtse burgemeester die af wilde van het geprojecteerde Cabergkanaal, vastgelegd in een traktaat tussen Nederland en België? En was het niet dezelfde burgemeester die dat ambt in Rotterdam begeerde? Eigenlijk is het een grote schande dat deze volkomen logische oplossing, koppeling van Albertkanaal en Julianakanaal, nog niet tot stand is gekomen. Met de mogelijkheid op termijn van een verbinding Maas-Rijn zeer ten voordele van Zuid-Limburg.

Zo werken grenzen en kortzichtige nationale belangen dus, zelfs ten koste van eigen regio’s. Ja, die Rotterdamse havenbaronnen. Hollands, al 170 jaar lang. Helaas. Als Limburg Belgisch was gebleven, ja dan… Dan was Leopold waarschijnlijk niet op de idee gekomen om Holland te veroveren.


Om de blik op een andere wijze te verruimen. Kunt u nog de staatsgrenzen ontdekken op onderstaande geologische kaart?