De vrije mening

Arquata del Tronto na de aardbeving op 30 oktober 2016

Er wordt een oproep gedaan en wat valt te lezen?

De vrijheid van meningsuiting is een van de belangrijkste waarden van onze democratische en open samenleving. Het is een grondrecht waar we pal voor moeten staan en dat we ons niet moeten laten afnemen door een kleine groep intoleranten.

Zo, zonder inleiding en vervolg kun je met die formulering instemmen. Maar wie zijn die kleine groep intoleranten en zou het als het een grote groep betrof wel tolerabel zijn? Welke macht bezit die kleine groep? Politieke? Juridische? Controleert ze de media? Hoe dan, wordt het middel van geweld niet geschuwd? Valt aan te tonen dat contraire meningen niet meer gehoord (kunnen) worden?

We komen het niet te weten. Moeten we deze oproep dan maar bestempelen als de zoveelste mening om een zeer bepaald politiek klimaat te scheppen? Er zijn wel een aantal indicaties die in die richting wijzen. Het tweede proces Wilders is er eentje van, de hetze die gevoerd wordt tegen de omroep een ander. Beide zaken volg ik slechts op afstand, dus een oordeel laat ik graag aan anderen over.

Er is echter iets anders aan de gang en dan moeten we terug naar de vorige eeuw. In de zestiger jaren werd vrijheid op universitaire inrichtingen en bij de media bevochten waarvan we nog steeds de vruchten plukken. Kort geformuleerd, het scanderen van Johnson moordenaar was niet meer strafbaar en er kon, zei het met veel omhaal over collaboratie in de WO II met de bezetter gesproken worden en over de wandaden begaan tijdens de koloniale oorlog die op de bezetting volgde. Homoseksuelen hoefden minder bevreesd te zijn en porno werd een lucratieve business. Bovenal, grote delen van de bevolking begonnen te begrijpen dat veel van wat ons werd aangeprezen als vrij ten koste ging van wat ging heten de Derde Wereld en dat economische groei zijn grenzen moest vinden. Vervolgens viel de Muur.

Hoe de goegemeente nu in het gareel te houden? We weten het inmiddels, de Clash of Civilizations, waarover nauwelijks of niet gesproken wordt. Een aantal apostelen van deze leer stonden op, de bekendsten in ons land: Bolkestein en Fortuyn. Intellectueel lichtgewichten, maar o zo effectief om de massa aan een mening te helpen, terwijl de schaamlap van de verzorgingsstaat werd afgetrokken, privatisering en zelfverrijking werd het devies. De concrete uitwerking van de nieuwe Westerse ideologie, hier bekend onder de slogan “Islam is gelijk fascisme”, volgde na 9/11. Inside job of niet, ze werd een groot succes voor propagandisten, zoals Wilders, de coach bij de VVD voor de latere premier Rutte.

We kunnen constateren dat de opzet in alle vrijheid begaan geslaagd is. Mijn mening is evenveel waard als de jouwe, dat is wat rest van wat nu ’68 heet. Je nergens in verdiepen, groteske beschuldigingen slaken het kan, het mag en zelfs het moet als het een bepaald doel dient, het fascistische ideaal, wij tegen zij, wij zijn superieur. Meningen zijn gevraagd, interviews op straat, een debat tussen een wetenschapper en een non-valeur heet een evenwichtig debat te zijn. Zelfs dat blijkt nog niet voldoende, want men weet je kunt een heel volk bedriegen voor lange tijd, maar eens zal het tegen je keren. Omdat zolang mogelijk te verhinderen dienen alle mogelijkheden tot niet gewenste informatie afgeknepen te worden. Tegen deze achtergrond zul je die oproep moeten lezen. Gaat het de initiatiefnemers om een open debat, verspreiding van verifieerbare informatie en controleerbare feiten om zodoende een zinvolle meningsvorming op gang te brengen, van groot nut voor de democratie, of is het hun te doen de handen vrij te houden voor manipulatie ten behoeve van machtsspelletjes en zaken die het daglicht niet kunnen velen? Enkele namen van ondertekenaars wijzen uitdrukkelijk in de richting van het laatste.

Mijn voorlopige conclusie, we hebben hier, onder het motto van vrijheid van meningsuiting, te maken met een schoolvoorbeeld van fascistische retoriek. Ik noem deze methode steeds de “omkeertruc”. Adolf Hitler was er zeer in bedreven. Als deze conclusie juist is valt te hopen dat ondertekenaars, die argeloos dit initiatief hebben ondersteund, gemotiveerd en wel hier afstand van nemen. Dan lukt het misschien om een werkelijk debat te starten over de vrijheid om je mening te zeggen en welke verantwoordelijkheden eraan gekoppeld zijn. Te vrezen valt dat in dit land, waar intellectuele lafaards de grootste stem hebben, het ijdele hoop blijkt te zijn.
 

• DE REUK VAN DOOD EN VERDERF

• VIJF JAAR GELEDEN, EEN VALSE PROFEET AAN HET WOORD…

• “STOP HET GEZWEL DAT ISLAM HEET”

• HET PROEFBALLONNETJE OEKRAÏNE