En zie wat ontstaat, harmonie. Georg Baselitz…
Dertig, veertig jaar geleden heb ik eens een project begeleid op een basisschool over wonen en de buurt. Een van de zaken die me bijgebleven is, en dat zal zeker nu niet anders zijn, was dat de meeste kinderen van tien, elf jaar nog geen potlood konden hanteren. Dan wordt het lastig om wat je waarneemt of wat je je voorstelt in beeld om te zetten. Dan realiseer je je weer eens te meer hoe weinig elementaire kennis aan kinderen wordt overgebracht in die acht jaar dat ze op deze school verblijven. Iets simpels als hoe een vlak te verdelen in twee gedeelten d.m.v. een lijn, recht of schuin, zullen ze nooit ervaren. Gevoel voor ruimtelijke verhoudingen, massa, kleur, licht, noem maar op, evenmin. En dat is triest, zeer triest.
Hoe we het verder wenden of keren, de enigen die een toegevoegde waarde (kunnen) leveren aan ons bestaan zijn kunstenaars. In aanleg zijn we dat allemaal. We kunnen leren te luisteren en te kijken, we kunnen leren met gereedschappen om te gaan, gevoel krijgen voor maat, geluid, kleur en licht. Maar kijk om je heen en je wordt met afschuw vervuld. Juist het streven naar harmonie, orde en overzichtelijkheid, rationaliteit en veiligheid, levert ons de grootste mislukkingen en rampen op. Zie onze ruimtelijke werkelijkheid. Kinderen groeien daarin op en denken dat het zo hoort met lawaai alom. Wij nemen het nog nauwelijks waar.
Op de Duitse TV was een mooie documentaire (2012) te zien over en met Georg Baselitz. Over zijn eerste jaren in de Bondsrepubliek nadat hij uit de DDR was weggegaan. Hoe hij nu terugkijkt, op zijn leven, zijn kinderen. Zeer leerzaam, tot nadenken stemmend…
Als toelichting bij het programma viel te lezen:
Enkele jaren later viel op de Franse TV de volgende documentaire te zien.
Update juni 2022
LITERATUUR
Bernard Chambaz: Naître dans un ordre détruit – à propos de «Baselitz – La rétrospective»
Uitgelichte afbeelding: Georg Baselitz
