In Holland is het het hele jaar Sinterklaas. De hele wereld weet dat. Gelukszoekers en gelukseisers overstromen dit land van melk en honing. Logisch, we zijn ruimhartig, delen graag, geven graag cadeautjes, ook als er geen aanleiding voor is. Het is een oeroude traditie waarin kinderen groot gebracht worden. Sinterklaas dus. Aan deze traditie hechten we zeer, we hoeven ons er niet voor te schamen.
Hoe ontstaan tradities? Het carnaval bijvoorbeeld? Dan moeten we ver terug, dan wordt het vaak gissen. We zien wel steeds vergelijkbare elementen, met als essentie het gezag belachelijk maken, het ontkennen van geestelijke en wereldlijke autoriteit. Waar de werkelijke oorsprong ligt van een dergelijke traditie, als die er al is, zullen we nooit te weten komen. Het is eigen aan een historisch proces, waarbij allerlei mogelijke invloeden een rol spelen. Ze ontsnappen aan onze ratio als het ware. Oordelen en zeker vooroordelen over een traditie als deze slaan a priori de plank mis.
Zo ook het sinterklaasfeest. Het is niet typisch Hollands, dat staat vast. Hoe het zich precies hier tot deze vorm ontwikkeld heeft is ook niet helemaal duidelijk. Over de achtergrond van Zwarte Piet wordt geredetwist. Kortom, de huidige Sinterklaas is het resultaat van een historisch proces, waarin de bevolking, net als bij het carnaval, zich kon vinden. Ga ja daaraan sleutelen, ga je het rationaliseren, ga je het politiek correct maken, dan beroof je het van zijn ziel. De mensen herkennen zich er niet meer in en het enige waartoe het nog dient is de commercie.
Voor zover ik het begrepen heb is de discussie over Zwarte Piet een uit Amerika overgewaaide. Je zou in het huidige politieke klimaat dan ook mogen verwachten dat iemand die de Tea Party ideologie volgt en de Huntington doctrine omhelst een fel tegenstander is van de adoratie van Zwarte Piet. Hij zegt geen racist te zijn maar wenst wel ons land van vreemde smetten, andere culturen en leefwijzen, vrij te houden. Zelf symboliseert hij het met de negatie van zijn eigen afkomst, een Indische. Hij wil koste wat het kost als blank gelden.
Populist zijnde weet hij maar al te goed dat hij aan de kant van het volk moet staan, hij wil immers stemmen vergaren om uiteindelijk macht te verwerven. Dus wederom negeert hij zijn afkomst en zijn xenofobe instelling en omarmt de traditie van Zwarte Piet. Het is typerend voor een fascist, veeg alles tezamen wat te pas komt voor je streven en ontken alles wat er niet mee rijmt. Hier dus zijn eigen afkomst en de symboliek van Zwarte Piet, ook die welke geassocieerd wordt met racisme.
Zijn zogenaamde tegenstrevers helpen hem hierbij op een grandioze wijze. Een faits divers, politiek, cultureel, historisch, sociaal, wordt opgeblazen tot een halszaak. Over de “getinte” vluchtelingen en asielzoekers hoeft niet meer gesproken te worden. Die critici volgen blind, en daarin doen ze niet onder voor Wilders cs, alles wat komt overwaaien uit het land van de PC. Dwaas, meer dan dwaas. Of toch niet? Ook zij doen er hun moreel profijt mee, ze kunnen onomstotelijk bewijzen dat ze geen racist zijn, ze schilderen immers Zwarte Piet af als een teken dat Nederland door en door racistisch is.
Vraag, hoe dachten deze betweters, deze fatsoensrakkers er in het verleden over? Wie weet, misschien hebben ze zelf wel ooit voor Zwarte Piet gespeeld. Zeker hebben ze veel plezier beleefd in hun kinderjaren aan deze figuur. Of hebben ze de verkeerde opvoeding genoten, werd hun angst ingefluisterd, werd hun met Zwarte Piet gedreigd? Mogelijk is het, want alles, letterlijk alles kun je in zijn tegendeel doen verkeren, zelfs als het aantoonbaar niet klopt.
De aanleiding tot dit stukje vormde een bericht in de NRC van iemand die gelet op mijn ervaring het niet al te nauw neemt met feiten, de ombudsman Sjoerd de Jong, niet te verwarren met zijn naamgenoot Steven, ook journalist bij die krant. Hij lijkt me een laffe man…
Jodenstreken, negerzoenen… Horen ze ook tot de Hollandse traditie? Ooit kwamen die joden naar Amsterdam. Was dat een jodenstreek?
In de gangbare betekenis, niet de letterlijke, zou ik rustig kunnen stellen, die NRC heeft me een jodenstreek geflikt. Maar dergelijke zegswijzen zijn me vreemd. Ook een traditie, een familietraditie…
Uitgelichte foto: © Reuters/Francois Lenoir
