Het is o zo jammer dat we vanaf onze geboorte met blindheid geslagen worden. We leren niet begrijpen wat er achter façades schuilgaat, dat er een volstrekte leegheid geschapen is, die een enscenering behoeft die niet anders kan zijn dan volledig hol. Onze stedenbouw schept het gewenste kader gegoten in steen, beton en grassprieten.
De hoofdrolspelers in deze gecreëerde werkelijkheid zijn de machthebbers. Gisteren weer te aanschouwen in Berlijn: Obama. Zij kunnen binnen een etmaal op drie plaatsen in de wereld zijn en voor hen wordt alle ruimte geschapen. Daarbinnen vervullen ze hun rol met een oorverdovende leegheid aan woorden. Ze hebben de macht, maar zijn geketend door processen waar ze geen greep op hebben en kunnen hebben. Ze spelen theater, ze voeren een enscenering van macht op.
De conditionering schrijdt steeds verder. Je kunt je afvragen wanneer het punt bereikt wordt dat Orwell beschreef met 1984 op het vlak van de geestesgesteldheid van mensen. Als stedenbouwkundige wil ik niets liever dan een steentje bijdragen om aan een dergelijk perspectief te ontsnappen. Dat kan middels materiaal dat voorhanden is. Goed gereedschap is het halve werk moet u maar denken.
Een video om mee te beginnen. Ze duurt een tiental minuten en is getiteld “Le plus émouvant suspens”, een film gedraaid door Guy Debord, een van de centrale figuren bij de Situationistische Internationale.
Tot deze groep behoorden tevens Atilla Kotanyi en Raoul Vaneigem. Met eerstgenoemde heb ik enkele dagen mogen doorbrengen, samen met zijn alleraardigste dochter. Kotanyi was ook stedenbouwkundige en samen met Vaneigem publiceerde hij o.a. een analyse van de stedelijke problematiek onder de titel “Commentaires contre l’urbanisme” gevolgd door een “Programme élémentaire du bureau d’urbanisme unitaire” (1961).
Het vijfde van de 10 punten uit dit programma voor “unitaire stedenbouw” licht ik eruit. Het gehele stuk kunt in het Frans en de 10 punten ook in een Engelse vertaling terugvinden op internet.
UNE LIBERTÉ INDIVISIBLE
La principale réussite de l’actuelle planification des villes est de faire oublier la possibilité de ce que nous appelons urbanisme unitaire, c’est-à-dire la critique vivante, alimentée par les tensions de toute la vie quotidienne, de cette manipulation des villes et de leurs habitants. Critique vivante veut dire établissement de bases pour une vie expérimentale : réunion de créateurs de leur propre vie sur des terrains équipés à leurs fins. Ces bases ne sauraient être réservées à des « loisirs » séparés de la société. Aucune zone spatio-temporelle n’est complètement séparable. En fait, il y a toujours pression de la société globale sur ses actuelles « réserves » de vacances. La pression s’exercera en sens inverse dans les bases situationnistes, qui feront fonction de têtes de ponts pour une invasion de toute la vie quotidienne. L’urbanisme unitaire est le contraire d’une activité spécialisée ; et reconnaître un domaine urbanistique séparé, c’est déjà reconnaître tout le mensonge urbanistique et le mensonge dans toute la vie.
C’est le bonheur qui est promis dans l’urbanisme. L’urbanisme sera donc jugé sur cette promesse. La coordination des moyens de dénonciation artistiques et des moyens de dénonciation scientifiques doit mener à une dénonciation complète du conditionnement existant.
Mocht uw interesse gewekt zijn voor deze, in mijn ogen onontbeerlijke materie om vat te krijgen op ruimtelijke processen, kijk en bekijk nogmaals deze twee films van Guy Debord. De eerste is een court métrage uit 1961: “Critique de la séparation”, de tweede, zijn grote anti-film “La Société du spectacle” is uit 1973.
Tot slot, ogenschijnlijk een grap.
Een bericht op de Amerikaanse TV. Gevolg, de arme zielen durven niet meer naar Parijs. Er wordt vanuit Parijs een verkeerde voorstelling van zaken gegeven heet het namelijk. Dergelijke tegeninformatie is essentieel wil de bestaande orde intact blijven.
Toch maar goed dat onze Amerikaanse vrienden terdege geïnformeerd worden.
-
OTTOMAANS PALESTINA
-
HET SPEKTAKEL IN DE TWEEDE KAMER
-
ONBEGONNEN WERK
-
DE POLITIEK VAN DE HYPERBOOL
-
EEN ONVERZADIGBARE CULTUUR MET EEN STRALENDE TOEKOMST. VOOR WIE?
-
RIEN N’EST FINI
Uitgelichte foto: Parijs 1968
