Jan Ouwersloot: Zaterdagavond (1935)
“Voor een periode van twee jaar staat Ahmed Aboutaleb, de burgemeester van Rotterdam, geen grootschalige, gratis toegankelijke dance-evenementen toe. Een onderzoek moet uitwijzen of dit soort feesten in de toekomst wel weer mogelijk zijn.”
Dit was in 2009. Aanleiding tot het verbod door de burgemeester waren de ongeregeldheden op het dance-event Veronica Sunset Grooves in Hoek van Holland. Afgelopen week was Aboutaleb te gast in het programma Zomergasten. Nu een gedeelte van een discussie n.a.v. dat verbod, met hier als centraal thema, herrie en stilte.
1.
Herrie en onnodig lawaai zijn vormen van agressie en wekken agressie op. Je merkt het aan de reacties. Je zult ook maar wonen op een plek in de nabijheid van een drukke verkeersweg en omgeven door parkeerplaatsen. Slaande portieren, dreunende stationair draaiende motoren, geclaxonneer zijn je deel met op de achtergrond een voortdurend monotoon zoevend geluid. Dat laatste ervaren we pas bewust als het plotseling echt stil is.
Gevraagd wordt tolerantie, inderdaad van degene die het moet ondergaan. Dat is de regel. Autorijden moet, is een natuurlijke behoefte. Tolerantie ook voor alle mogelijke festiviteiten binnen en buiten. Zonder een hoog geluidsvolume is het geen feest. Zomerfeesten tot diep in de nacht, op een kilometer afstand is de herrie te horen. Gezellig. En de socialisten hebben het gedaan, las ik. Kan het dwazer? Die prachtige cultuurgolf hebben we te danken aan de poenpenoze en de stompzinnigheid die alom heerst. Trimmen die handel op het meest elementaire. Daar zit de ellende.
In Singapore doen ze het op een andere manier, het resultaat is hetzelfde. Kapitalisme is herrie, zei eens een uitgeweken Rus in Amsterdam. Zo is het maar net, een totaal gebrek aan civilisatie ook. Niks humaan en mensvriendelijk. Het genante appelleren aan feest is nog wel het meest treurige. Een totaal verbod zou zeer wenselijk zijn. Dan leren we misschien weer met elkaar ‘verkeren’ en ons niet letterlijk en figuurlijk laten verdoven. Onze hersens gebruiken, gezellig met iemand een praatje maken, echt sociaal, misschien wel socialistisch?
Tijdens de introductie van de milieuwetgeving werd nog onderkend dat lawaai tot de ergste milieuverontreiniging, u leest het goed, zou uitgroeien. En welke maatregelen zijn inmiddels genomen? Geluidszones ja, maar aan de bron? Onderwijl zijn gemeentebesturen actief het jaar rond festiviteiten te organiseren met een hoog boinkgehalte, die trekken publiek en voor de horeca is het kassa. Probeer echter niet op straat zelf wat muziek te maken of te zingen. Dat is pas overlast, niet de langsrijdende disco of de scheurende Harley Davidson.
“Speak Easy”… Mijn ervaring met oorverdovende muziek. 40 jaar geleden. Een kroeg waar spreken absoluut onmogelijk was. Mijn trommelvliezen hebben het weerstaan, gelukkig maar. Eerlijk, ik wil niet afgeven op andermans smaak, maar vraagt u zich wel eens af op grond van wat u deze voorliefde heeft ontwikkeld? Erbij willen horen, geen luisterervaring met andersoortige muziek? Omdat deze scène ergens voor staat?
‘In de massa’s verliest de rede het altijd’. Houdt u ook van klavecimbelsonates? Rameau, Couperin? Zou die feestvierende massa nog weet hebben van luisteren, zou ze überhaupt kunnen luisteren? Wat denkt u?
2.
Ontlenen festijnen als dat in Hoek van Holland hun waarde aan het massale karakter, wat is dan nog het verschil met een stadion vol met voetbalsupporters en hooligans? Het zijn invloeden van buitenaf die beide in beweging houden. Beter, van bovenaf, de jongerencultuur, daar valt geld mee te verdienen. Met de suggestie van een subcultuur. Laat u niet verdoven, niet door geluid en niet door de commercie. En hou het wettelijk gezag op afstand, regel het zelf. Een politieke keuze bijna! Voor je het weet nemen de ‘law and order’ fascisten het roer over en dan is het met de pret gedaan.
Gelijk hebben en gelijk krijgen is twee. Ook, bescheidenheid is een deugd. Het land is onder de noemer waarden en normen volledig onder heerschappij van de grote bekken geraakt, hun waarden en normen. En waar dat nog niet verwezenlijkt is zal het ingevoerd worden. Verhoging van de maximumsnelheid van ons lievelingsobject. Eén partij staat er zeker voor garant. De grote bekken sabelen alles neer wat niet in hun kraam past. Zij eisen op, voor zichzelf niet voor anderen, levensruimte en levenskwaliteit. Ze walgen van stedelijk leven, van samenleven. Mensen, er zijn er teveel. Ze vergeten zelf het voorbeeld te geven. Dat is het crapuul, lak aan andere uitingen van mens zijn. Zij zullen zich nooit schamen, zijn schaamteloos geboren.
Een stiltedag per maand, zou dat kunnen? Liefst op een drukke winkeldag. Geen muzak, geen rijdende blikken trommeltjes, geen motorzagen en maaimachines. Geen vliegverkeer. Zou dat kunnen? Leren onze jongsten ook wat rust en verkeren is.
3.
Annette Reinboud – Niemand neemt zo te zien de moeite op uw aanbeveling te reageren. Bij deze dan. De trailer, meteen het overbekende gezicht van Amerikaanse gevangenissen, Zwarten. Eerste reactie, is dit de nieuwe aanpassingsgolf die ze moeten ondergaan? Meditatie, goed en wel, helpt dat onze samenleving verder? Is het niet veeleer een vorm van immuun maken tegen, inderdaad, ongezonde invloeden. Helpt ze die weg te nemen? Wel beschouwd meer een luxe voor weinigen, dan een werktuig voor fundamentele veranderingen. Grosso modo zou je kunnen zeggen, voor de elite is alles te koop, voor patiënten zijn er aanpassingstherapieën.
Breng eens een aantal discussies, die nou lopen, gloeilampen, winkelen op zondag en deze eens samen. Ze gaan alle drie over het leefklimaat en het opgelegde dictaat, een verlichte vorm van dictatuur uit economisch belang. Werken moeten we, dondert niet wat, om geld te verdienen om vervolgens te consumeren op een wijze die ons voorgespiegeld en voorgespeeld wordt. Van de AH tot een zonnig strand. Als in de film hoort hierbij een geluidscoulisse ter verdere verdoving. Ja, je loopt dood op institutionele doofheid. Simpel, ook mensen daar maken deel uit van diezelfde massa, de aangepasten. Ze begrijpen het niet, ze willen het niet begrijpen. Dat laatste zou meteen de poten onder hun bestaan wegzagen, weg status en gevoel van eigenwaarde. Kun je ze dat aandoen?
U concludeert: “Dat wat in de loop der vele jaren zo scheef en dus ongezond is uitgegroeid kan nooit opgelost worden door er dezelfde denkpatronen op los te laten als die waardoor het fout is gegaan. Om tot een aangenaam leefklimaat te komen zijn voorbeeldfiguren nodig, maar men kan pas een voorbeeld geven door er een te zijn.” Logisch, maar welke denkpatronen, welk voorbeeld? Schoonzus op bezoek. Onderwerp autootje. Hoe dacht je had ik anders op bezoek kunnen komen, zo zonder auto? Afstand, een kilometer of vijf. Goede bus en treinverbinding, makkelijk te fietsen, zelfs beloopbaar. We komen toch ook bij jullie? Dat was meteen het laatste bezoek van schoonzus. Zomaar een voorbeeld. Los je dat op met meditatie? Dacht van niet.
4.
Ken jezelf, vastgeroeste denkpatronen, emotionele uitingsvormen. Als het negatieve spiegelbeeld van deze begrippen kun je stellen: “Het niet weten, het niet willen weten, de drang om te weten onderdrukken”. Vaak, lijkt me, toepasbaar op twee niveaus, het individuele èn het maatschappelijk, soms op een van beide. Vermoedelijk kunt u hierin meegaan. Therapieën zijn veelal persoonsgericht. Als dat niet zo is hebben we meer te maken met massapsychose. Komt aardig in de buurt van het oorspronkelijke onderwerp hier. Zwaar beladen zijn massa-meetings ter glorificatie van een of ander bewind of leider.
Vermoedelijk kun je slechts zinnig oordelen over de werking van een therapie als je deze zelf ondergaan hebt. Uit mijn omgeving heb ik weet van een ernstig mishandelde vrouw die dankzij meditatie de kracht vond een zelfstandig leven te gaan leiden. Zeer belangrijk lijkt me ook muziektherapie, al decennia lang populair in Duitsland. Afgelopen week zond de VPRO over dit onderwerp een documentaire uit. U begrijpt, ik onderschat de mogelijkheden van een therapeutische behandeling om je weerbaarder, minder beïnvloedbaar, noem maar op, te maken allerminst. De keerzijde echter, en dat je kun meditatie of psycho-therapie niet aanwrijven, zolang ze maar niet gebruikt worden als vlucht uit de werkelijkheid, die mensenwereld draait door.
De oorlogsmachinerie, het verkeer. De schaal waarop is steeds omvangrijker, steeds verder doordringend op onontgonnen of ‘onderontwikkeld’ terrein. Deze keerzijde, wat doen we eraan, kunnen we er wat aan doen? Vaak wordt pas actie ondernomen als het ons privé-leven dreigt aan te tasten, m.n. het autoverkeer. Iedereen heeft recht op een autootje, schuld aan overlast zijn altijd anderen, de overheid moet het maar oplossen. U kent het ongetwijfeld. Verplaatsen van problemen en symptoombestrijding aldus.
Ook hier een eigen ervaring ditmaal uit het Nijmeegse. Grote invalsweg met keibestrating. Asfalteer die handel, zo de gemeente. Minder herrie en betere doorstroming, wel ten koste van voortuintjes. Geluidsrapporten, noem maar op, komen op tafel. Op verzoek van de bewoners aan deze weg heb ik een alternatief ontwikkeld. Edoch, ondanks de winst van het min of meer daadwerkelijk uitgevoerde alternatief blijft ook hier de bron onaangetast, het autoverkeer. Mag daar een discussie over opgestart worden of beschouwen we het als een onaantastbare verworvenheid, dat autoverkeer?
Kan, mag, moet een cultuuromslag plaatsvinden? In welke richting? Andere transportmogelijkheden of juist voorkoming van transport, als voorbeeld. Distributievormen gespreid of geconcentreerd? Ook: het onderwijs veranderen, de opvoeding incluis, in die zin dat zintuigelijke waarneming gaat overheersen i.p.v. een computerscherm en vooral herrie. Ik reik maar terloops wat aan uit eigen ervaring, maar bent u met me eens dat we op beide niveaus aan onze leefwereld moeten werken?
Iets om mee rekening te houden. Als je iemand anders bewust weet te maken van problemen die er voor ons allen toe doen, zonder verborgen politieke en economische agenda’s, propaganda en reclame dus, dan ben je pas met z’n tweeën. Als je samen zo verder gaat worden het al snel veel. Het sneeuwbaleffect. Daar moeten we aan vasthouden. Wordt het gevecht minder eenzaam en meer doeltreffend. Succes!
Bovenstaande overpeinzingen, aanbevelingen en opmerkingen met kleine aanpassingen zijn afkomstig uit een discussie op het NRC forum.
Uitgelicht: bron – Ingevoegde foto: Henri Cartier Bresson
