Tongerseweg na de Eerste Wereldoorlog
Afgelopen week kwam m’n woonbuurt op een uitzonderlijke wijze in beeld. In een aflevering van de Duitse krimiserie was sprake van Enschede. Te zien kregen we opnames uit Maastricht. Die beelden heb ik tezamen gemonteerd tot een compilatie van ruim 2 minuten op You tube. Als eerste krijgt u een zicht op Wolder vanaf een hier niet bestaande autoweg…
Ter verduidelijking een paar screenshots. De eerste aan de Tongersestraat, nabij de Ezelmarkt:
Vervolgens op weg naar Wolder, het kerkhof en een panorama van Wolder. Op deze laatste ziet u waarover ik uitkijk: België (de groene vlakte schuilgaand achter de torenspits):
Tatort Wolder, dat was vaker in de geschiedenis. D’Artagnan, die sneuvelde voor de vesting Maastricht, is waarschijnlijk op dat kerkhof begraven. Bij de inlijving van Maastricht door Holland, kwam ook een gedeelte mee van de gemeente (Oud-)Vroenhoven, tijdens de Eerste Wereldoorlog was de grens tussen die twee delen van het oorspronkelijke dorp bijna ondoordringbaar, vervolgens groeven de Belgen het Albertkanaal vanwege de kneveling via de Maas bij Maastricht, waardoor nogmaals het dorp doormidden gehakt werd en kwam er een fort in de buurt en bunkers bij de bruggen over het kanaal ter verdediging van België (en Frankrijk). Het fort was Maastricht bijna noodlottig geworden, maar gelukkig voor de stad konden de Duitsers bijna ongemoeid hun eerste voeten zetten op Belgisch grondgebied via de Tongerseweg. Het begin van de Tweede Wereldoorlog voor België.
Er zit nog veel meer vast aan deze korte karakteristiek, maar Tatort Wolder verdient die naam.
Een brug, een bunker. Verbinden, verdedigen. Een kanaal dat praktisch samenvalt met de nabije grens. Een dorp in tweeën gedeeld, bijna twee eeuwen geleden. We willen er niets meer over horen, we vinden het zelfs vanzelfsprekend die gevolgen van de afsplitsing van België van ons koninkrijk, die kolonisatie van dat zuidelijk gewest. De cultuur van dit gewest, de wijze van leven en denken, is zelfs inmiddels aan deze of gene zijde van de grens verschillend. Die kloof wordt alsmaar dieper dankzij de overheersing vanuit het het noorden. Hollanders zeggen het westen. Een bindmiddel hebben we verworven, eenzelfde munt, naast die fysieke van een brug. Als het aan fascisten ligt moet zelfs die munt zo spoedig mogelijk verdwijnen.
Over deze onbeduidende plek op de landkaart valt veel te verhalen. Je kunt er zelfs de Europese geschiedenis vanaf de 17e eeuw aan ophangen. Neem de Tongerseweg, als onderdeel van de route Parijs-Noord-Duitsland onder Napoleon aangelegd, met het aldaar gesitueerde kerkhof. De brug als onderdeel van deze weg verbindt het Hollandse met het Belgische gebied, anders waren we aan deze zijde van de grens volledig afgesloten van ons achterland.
Meer foto”s…
Uitgelichte foto: Tongerseweg
