Heb je dat gelezen in de krant, zei iemand tegen me, een collectie van 10.000 CD’s, allemaal opera-opnames! Is dat niet iets voor jou?
Van wie is die collectie dan?
Frits, maar die ken ik nog uit mijn kinderjaren, waar woont ie?
In een flatje boven ons magazijn…
Zo begon mijn hernieuwde kennismaking met Frits van Lijf. Al jaren zocht ik een oude opname van Les Indes galantes van Rameau. Ook iemand met een enorme verzameling audio en video materiaal op operagebied had me niet kunnen helpen, dus Frits gebeld. Ja, dat zijn nou de gevolgen als je jezelf in de krant promoot, leuk dat je me belt en kom maar bij me langs.
Prima, vond hij het om verder contact te onderhouden, maar moest ik beloven geen discussies over wat dan ook. In dit boek staat alles…, het operaboek van Riemens. Hilarisch, maar goed denk je, die man heeft niks anders, gun hem deze waan. O ja, Rameau, de naam kende hij wel. Bezat van deze componist geen enkele opname, van welke opera ook.
Vervolgens mocht ik Frits thuis verwelkomen. Inspectie van onze CD verzameling. Nee, dit is een waardeloze opname of totaal geen commentaar. Tot dat hij Rameau ontdekte, een historische opname van Platée onder Rosbaud met Janine Micheau en Michel Sénéchal, grote namen in de operawereld. Neem je die mee bij een volgend bezoek, dan maak ik er voor mezelf een copie van…
Bij mijn bezoek had hij me verrast met raadseltjes over vergane glorie van 100 jaar geleden. Of ik wist wie die zanger of zangeres was. Foto’s natuurlijk! Dus ik dacht hem ook te verblijden met iets dergelijks. Een fragment opgezet van de opera Het Spookkasteel van Moniuszko, de nationale opera van Polen, stond bij hem in de kast. Nee, ik zou niet weten wat dat is moest hij bekennen. Een tweede fragment. Orlando furioso van Vivaldi. Een aantal namen passeerden de revue, Hasse o.a., maar Vivaldi nee. Uiteindelijk wist hij het zeker, Monteverdi… Tja, dan val je helemaal stil, bij zoveel onbenul. Je krijgt spontaan medelijden met een dergelijke kenner.
Afspraak is afspraak en om hem te plezieren met allerhande literatuur en de Rameau-opname naar huize Frits. De bedoeling was om een historisch opname van Don Giovanni uit Glyndebourne te beluisteren onder Busch. Zijn lievelingsopera, zoals hij beweerde. Een lange sessie van staan ging aan het luisteren vooraf. Wat schets mijn verbazing, niet Don Giovanni maar Cosi fan tutte werd ten gehore gebracht. Nee, die opname die jij wilde horen is technisch niet goed. Toch terug naar Don Giovanni, in een andere uitvoering. Frits, vroeg ik hem, het geluid stond erg zacht en hij neuriede mee, Frits, wat denk jij welke rol Donna Anna precies speelde, heeft ze hem verleid, is ze verkracht, werden ze gestoord tijdens hun tête-à-tête? Die Donna Anna is een vrouw van dertien in een dozijn, die ben ik aan de lopende band tegen gekomen in mijn werk als maatschappelijk werker… Frits… Verder kwam ik niet. Stop! Stop, brulde hij. Ja maar, Frits, voel je je niet lekker, mankeert er wat? Stop zei ik…
Voor het overige, zie de brief!
Tijdens deze drie ontmoetingen heb ik een beetje de natuur leren kennen van een eenzame man, die geheel leeft in zijn zelf geschapen wereldje. Hoe komt het toch dat mensen zich afsluiten voor de buitenwereld, niets meer tot zich laten doordringen en zich op een bepaald terrein als het centrum bijna van het universum beschouwen?
Het was bitterkoud, die januaridag in 2005. Daar stond ik aan de bushalte met uitzicht op zijn flat. De woning beneden de zijne was kleurrijk versierd met PSV-vlaggetjes. Enkele dagen later ontving ik een kort briefje van Frits! Een verklaring voor zijn vreemd gedrag, nee, integendeel. En, veronderstelde hij, er was oud zeer mijnerzijds. Toen ben ik ook maar in de pen geklommen.
Leo Riemens, wie kent hem nog? Bekend, zelfs beroemd, indertijd van de AVRO en De Telegraaf.
In de discussie over “Wakker Nederland” kon ik wat anekdotes kwijt. Lees eens die discussie door. Ze gaat o.m. over de VPRO en de BBC.
Valt het u ook op hoe slecht er gelezen en begrepen wordt? En met hoe weinig kennis van zaken er gereageerd wordt? Nieuwsgierigheid en interesse ontbreken veelal, slechts de bekende paden worden bewandeld en o wee als je daarvan afwijkt. Zie Riemens, zie Van Lijf, orde en overzichtelijkheid moeten heersen. Wat een benepen mensen, zonder een greintje begrip van cultuur. Verstikkend het klimaat dat ze verspreiden. Wat een hemelsbreed verschil met Thomas Bernhard, niet alleen schrijver over Weense toiletten…: FR-Ich bin kein Skandalautor
Uitgelicht: screenshot uit de complete opname van Platée onder Marc Minkowski
