Opbouwwerkers, een kleine terugblik

Gepost op door tibaert

Revolutionary



Wij hebben Nederland opgebouwd en nu komen de gelukszoekers, de feitelijke boodschap van Wilders verpakt in een anti-islamitisch jasje omdat dat weer zo goed spoort met de “Clash of Civilizations” geschreven in opdracht van het Pentagon. Maar wie hebben Nederland opgebouwd als we praten over het naoorlogse? Het warhoofd Pim, dat pedofiele manneke met de poedeltjes? Of iemand als mijn vader?

Hoe kun je samen iets opbouwen, als je het tenminste niet over de hoofddoelen eens bent? In het sterk corporatief gekleurde Nederland van de vijftiger jaren bleek dat mogelijk. De Rooms-Rode coalities onder Drees, die begonnen met een koloniale oorlog tegen Indonesië en zorg droegen voor een uitkering aan alle ouderen, de latere AOW. Er werd hard gewerkt, tegen lage lonen, vooral in de bouw, de mijnbouw en de havens. Veel mensen haalden hun pensioen niet, maar stierven met de overtuiging dat hun kinderen het beslist beter zouden krijgen. De weg werd, geheel in de geest van de Marshallhulp, vrij gemaakt voor de consumptiemaatschappij want dat bleek het doel. Van de cinema tot de bananen, precies die zaken waar de mensen in het Oostblok naar bleven snakken.

Voor het eerst in de geschiedenis kregen kinderen uit het arbeidersmilieu een betrekkelijk grote kans hogerop te komen in de maatschappij door studie. Niet uit filantropisch oogpunt, maar uit bittere noodzaak geboren, ook dat moeten we niet vergeten.

De andere kant van de medaille waren de plichten, dienstplicht voorop. In dezelfde kazerne waar ik mijn dienstplicht begon, de Tapijnkazerne in Maastricht, had een oom afscheid genomen kort voor zijn inscheping naar Indië. Met geladen geweren werd geoefend op de Sint Pietersberg. Daarbij vielen de eerste slachtoffers terwijl die boottocht nog moest beginnen. Dan had ik het in de zestiger jaren beter getroffen. Officierskeuring in Amersfoort, (51 voor wie het weten wil) goed doorstaan en ingedeeld bij de Alpha compagnie. Wel slapen op strozakken en een kwartje soldij per dag.

Uiteindelijk kwam ik bij het onderdeel terecht dat in actie zou moeten komen ter verdediging van het koningshuis als niets meer te redden viel. Heel mooi voor een republikeins gezinde PSPer. De nasleep van mijn militaire avontuur was teleurstellend. Algehele bestedingsbeperking.

Een jaar later was mei ’68. Wat een bevrijding. Weg uit die verstikkende naoorlogse tijd, Parijs was de stad waar het gebeurde. Niet het hippie gedoe of de Amsterdamse provo’s. Totdat de eerste klap van de repressie werd uitgedeeld, augustus ’68 in Praag, in de nacht van 19 op 20 augustus. Dat was anders dan Hongarije, in Tsjechië werd de weg afgesneden naar een mogelijke socialistische revolutie.

Nederland was opgebouwd, maar vraag niet hoe. De centra van steden waren inmiddels afgestemd op de nieuwe behoeften: consumptie, de bewoners massaal verdreven. De tweede golf van dat proces moest nog beginnen onder het motto van “stadsvernieuwing”. Van nabij heb ik die meegemaakt. Ze was, zo mogelijk, nog desastreuzer dan die wederopbouwgolf van vlak na de oorlog. De periode Den Uyl met de kleine man heeft ook recht op een autootje. Inmiddels was de gewone man opgeklommen op de maatschappelijke ladder en velen van hun nazaten zijn overtuigd dat de wereld hen toebehoort.

Het vuile werk dat was en is nu voor de anderen, met name de gastarbeiders. En dat gevoel werd hen ingepeperd. Op mensonwaardige manier werden ze ondergebracht en werden verplicht om op te rotten, als wij dat nodig vonden. Dat vond men van links tot rechts. Alleen, het probleem bleef, hoe kwam men aan goedkope arbeidskrachten. Ze bleven tot ons aller welzijn, onze gasten, en de stadsvernieuwing vormde een belangrijke schakel hiervoor. Een negatieve van verdergaande segregatie.

Onze jongere generatie is niet opgegroeid met het Gele of Rode Gevaar, maar mede dankzij Huntington en vooral Bush jr met het gevaar dat extremisme heet en van alle tijden is en net als die andere twee ook geen reëel gevaar voor de machtsverhoudingen in de wereld vormt, een bedreiging voor onze way of life. Maar kunnen zij dat weten? Nine-Eleven was echt, hebben ze met hun eigen ogen kunnen zien. Heel iets anders dan de gaskamers, atoombommen en napalm. Die waren lang van voor hun tijd. Het zijn nu gebeurtenissen voor de bioscoop, niet voor het dagelijkse leven. Waarom de wereld, de westerse wereld zo drastisch omgevormd moest worden, begrijpen ze niet. Ze denken stomweg dat dit een natuurlijk proces was, de vooruitgang geheten. Maar het waarom en waartoe ontgaat zeker de meesten van hen. Wat fascisme is in nog veel sterkere mate. Verder dan een personificatie in Hitler komen ze niet.

De jongeren zijn opgegroeid in een land dat af heette te zijn, de aardgasbaten deden de rest. Je kunt met evenveel recht zeggen, een land voor een deel onherstelbaar verwoest. Dat land kun je niet meer in haar oorspronkelijke werkelijkheid tonen met haar ruimte, haar stilte, die verloren zijn gegaan.

De jongere generatie kreeg daarbij een vilein soort propaganda ingegoten van het soort, we weten het beter, we zijn o zo begaan met het lot van onze medemensen, niet uitsluitend binnen de landgrenzen, maar waar ook ter wereld. Het milieu gaat ons enorm ter harte. Wij zijn moreel hoogstaand. Daarbij worden onze wandaden uit het verleden of verzwegen of omgedoopt tot heldendom. De VOC mentaliteit, de normen en waarden van Balkenende kortom. Wat ze ook nauwelijks zullen weten, de graai mentaliteit van hoog tot laag die zich als een tweede natuur van ons meester maakte vanaf de 70er jaren. De adviesbureaus die als paddenstoelen uit de grond schoten, de subsidiepotjes die werden geplunderd. En, en, en… Privatisering van al wat ons gemeenschappelijk toebehoorde voorop.

Het egoïsme is verinnerlijkt en ze beseffen het niet. Daarmee wordt alles recht gepraat wat krom is.

Als ik het zo overdenk gingen na de Tweede Wereldoorlog opbouwwerk en sloop hand in hand en veelal werden de verkeerde zaken gerestaureerd. Van het zuilenstelsel tot de corporatieve geest.

Van een samenleving die open staat voor de ander kunnen we in Nederland blijven dromen. We zijn verder van huis dan ooit.


Uitgelichte foto: bron

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Gepubliceerd door tibaert