Slechts twee uur is voldoende om via een lezing te begrijpen wat fascisme inhoudt:
“In deze lezing staan twee vragen centraal: Is er in de huidige Nederlandse samenleving sprake van (rijzend) fascisme of wordt de term te pas en te onpas gebruikt? Als er sprake is van fascisme, is het dan niet contra-productief om die term te gebruiken bij verzet daartegen? Om gezamenlijk een antwoord te kunnen vinden op deze vragen, moeten we eerst helder hebben wat fascisme precies is.”
Wie is deze wakkere geest? Dhjana, een linkse, een activistische met kennis van oude wijsheden en traditionele geneeskunst. Sinds een aantal jaren biedt Dhjana workshops, trainingen en lezingen aan over diverse onderwerpen. Ze zijn kosteloos en gericht op “duurzaam activisme” w.o. “verhoortraining”, voor vluchtelingen en ondersteuners, w.o. taalles en verzet tegen detentie en deportatie en meer algemeen voor iedereen w.o. tips voor zelfvoorziening, zwangerschapsbegeleiding en stemgebruik. Ook in oefeningen voor iedereen is voorzien op een trainingsdag. Deze dag is een introductie op mindfulness. Het staat er echt, mindfulness. Er zijn ook verschillende oefeningen, uitleg, tips voor literatuur, lees ik.
Wat van dit alles te denken? Afgaande op dat Britt lijstje met 14 kenmerken over fascisme bitter weinig. Een lijstje, dat nog wel eens tevoorschijn komt op Twitter. Dhjana motiveert het gebruik van deze kenmerken als volgt.
In het eerste gedeelte van de workshop kijken we naar de definitie van fascisme, aan de hand van kenmerken van fascistische regimes in de geschiedenis. Lawrence Britt deed onderzoek naar de regimes van Hitler, Mussolini, Franco, Suharto en een aantal Zuid-Amerikaanse dictators en vond veertien gemeenschappelijke kenmerken. Kunnen we deze kenmerken vertalen naar de huidige samenleving?
In het tweede gedeelte van de workshop gaan we met elkaar in debat om een antwoord te vinden op de centrale vragen en op die manier ook helder te krijgen hoe we verzet hiertegen kunnen vormgeven. Doelgroep: iedereen. Duur: 2 uur.
Binnen een uur wordt fascisme gedefinieerd. In het tweede deel een debat om helderheid te krijgen en hoe vorm te geven aan verzet tegen fascisme. Ik weet het, ik citeer en herhaal. Ik word hier echt moedeloos van. Is hier sprake van simplificering, van het omschrijven van een fenomeen dat buiten ons staat? Is fascisme gebonden aan (genoemde) personen? Welke rol spelen economie en staat? Is er sprake van een cesuur, niet-fascistisch – fascistisch en hoe vind die omslag plaats? Hoe omschrijf je de fascistische persoonlijkheid? Fascisme wars van intelligentie, van kunst en cultuur? Enzovoort, enzovoort. Dit lijstje is in ieder geval rampzalig.
Stelling: de USA is een fascistisch land. Valt ze te onderbouwen? Ja.
Stelling: niemand kan zich vrij pleiten van fascisme. Valt dit te onderbouwen? Ja.
Kortom, fascisme is een complex geheel waarbij orde als centraal begrip dient. De verwevenheid tussen staat en kapitalisme is een basisvoorwaarde. Sociale en ruimtelijke structuren geven haar gestalte en dragen zorg voor de (ideologische) reproductie. Religie of plaatsvervangende riten dienen voor de coherentie van de fascistische gemeenschap. Alles bij elkaar genomen niet zoveel anders dan de maatschappij waarin we leven. Er is weinig voor nodig om ze te doen kantelen, procesmatig.
Ik duid ’t maar even aan met de bijgedachte mensen erop te wijzen niet alles zo maar te slikken. Als u zich toch een beeld wilt vormen van een fascistisch model denk dan aan de Roomse Kerk. Centraal geleid, een doctrine, een strakke hiërarchie en taakverdeling.
Afgelopen avond was een documentaire te zien op Arte: Dienstbereit – Nazis und Faschisten im Auftrag der CIA.
Deze documentaire maakt veel duidelijk over hoe fascisme functioneert in naam van de vrijheid, daarbij onmetelijk veel leed verspreidend. Zonder twijfel valt hier, bij die CIA, de verklaring te vinden voor de huidige ellende in het Midden-Oosten. Ik zou zeggen, fascisme puur, made in USA. Met lijstjes als die van Britt raken we verder van huis en sluiten we ongewild onze ogen voor zaken waarin we ons daadwerkelijk moeten verdiepen.
-
BANG, VOORAL BANG
-
NOG ALLE DRIE OP EEN RIJ?
-
EEN FASCISTISCH LEERSTUKJE
-
HET DAGBOEK VAN EEN FASCIST
-
FASCISTEN ALLER LANDEN VERENIGT U EN TREK TEN STRIJDE…
-
OF DE BANALITEIT VAN HET KWAAD
-
SERIEUS, WIE NEEMT DIE MAN SERIEUS?
Afbeelding: bron
