De straat is van ons

Frankfurt – Blick über das Gallusviertel

Toyota-Lexus als sponsor voor een programma op France 2

Om ons werkelijk vrij en in alle vrijheid te kunnen voortbewegen, de openbare ruimte gebruiken waarvoor ze bestemd en aangelegd is, dienen we een mobieltje aan te schaffen dat ons beschermt tegen de vijandige buitenwereld en ons een gevoel van eigenwaarde en kracht geeft als geen ander middel ter wereld. Het sportieve gevoel kunnen we botvieren zonder fysieke inspanning, het klimaat kan ons niet deren, alles wat we nodig hebben is aan boord en zelfs onze seksuele lusten kunnen we al rijdend ongeremd uitleven. Kortom het middel dat ons tot complete mens maakt of juister tot nieuwe mens.

De blik vooruit, zo dachten er Ford en Hitler ook over. De ruimte die deze laatste creëerde voor het vrijheidssymbool van ons allen, werd zeer geprezen door een president, Eisenhower, die de voordelen van nabij had mogen aanschouwen en wist hoe ze te gebruiken. De veiligheid die ze bood sprak hem het meest aan en zo werden de Defense Highways in de USA werkelijkheid. Waartoe oorlogen al niet goed zijn. Tijdens de WO I kreeg de verbrandingsmotor volop zijn kans zich te ontwikkelen, de WO II schiep de bijbehorende infrastructuur, zo kunnen we stellen.

Ezel, paard en kameel. Duizenden jaren waren we er als mens afhankelijk van om te reizen en te trekken. In een klap werden deze beesten overbodig. Nogmaals we bevrijden ons van het duistere verleden, juister, we werden bevrijd door de zegeningen die het kapitalistisch productieproces ons brachten. In de bioscoop kregen we dankzij het Marshallplan al dat moois te zien wat ons de toekomst brengen zou, de begeerte was gewekt. Het mes sneed aan twee kanten, de economie bleef floreren, nu eens niet door de productie van militair tuig, maar voor ons genoegen. We konden en mochten de wereld gaan verkennen, het massatoerisme was geboren, wederom een lucratieve tak aan de kapitalistische boom.

Wie daartegen iets inbracht werd als Spielverderber weggezet, als niet Zeitgemäß, terecht of niet, daar mag de lezer over oordelen. Een van hen was Hans Frick, een Juddebub uit Frankfurt, een stad die als geen ander in Duitsland werd aangepast aan de Nieuwe Tijd. Evenals Fassbinder in zijn beruchte theaterstuk over een joodse bouwspeculant heeft Frick er nadrukkelijk wat over te melden. Luister maar.





De machinerie tot ons aller heil gaat verder als een moloch die niet te stoppen valt. Zelfs de huidige crisis in het economisch systeem dankzij een virus wordt niet aangegrepen om structureel in te grijpen. Blijkbaar is de hersenspoeling onder het mom van vrijheid al zo ver doorgedrongen dat elke gedachte of voorstel tot koersverandering als een stap richting ondergang wordt beschouwd, terwijl het tegendeel het geval is. Is de massa blind, kan ze zo sterk gemanipuleerd worden dat nog slechts ingestemd wordt met meer, bij vernietiging van het leefmilieu voor een toekomstige generatie? Het heeft er alle schijn van. Zolang slaven maar brood en spelen hebben houden ze zich rustig, dat zal wel de reden zijn.

Ondertussen dromen beleidsmakers, investeerders, architecten over een nieuwe fase, zodanig dat zelfs dat alles wat ons nog kan binden aan het verleden, voorgoed verdwijnt. Op kleine schaal was dat proces al meteen na de oorlog begonnen, maar van lieverlee is het een mondiaal project geworden. Verlekkerd keken architecten al na recente oorlogen of na de ontwikkelingen in China en het Midden-Oosten uit naar opdrachten. Rem Koolhaas is in ons land de meest bekende, maar ook iemand als Zara Hadid. Zij droomde van opdrachten in haar geboorteland voor nieuwe steden, nadat Irak door Amerikanen en hun bondgenoten jarenlang plat gebombardeerd was geworden. Steden als deze…





Verrukt reageren architectuurcritici en schrijven over de zwevende stad met vrouwelijke vormen. Is dit onze toekomst of wordt uiteindelijk tabula rasa gemaakt als het wellicht te laat is? Ooit begon deze ontwikkeling in Engeland, inmiddels wordt ze de hele wereld opgedrongen. Wat een vooruitgang, terwijl we alle vereiste kennis en mogelijkheden in huis hebben een andere weg in te slaan, eentje voor ons allen, zonder asfalt en beton.
 

• HET LICHTEND VOORBEELD VOOR NAZI-DUITSLAND

• DE VERNAUWDE AMSTERDAMSE BLIK

• EEN MENSELIJK WOORD

• KINDERMOORD

• STEDELIJKE SEGREGATIE: DE AUTO MAAKTE HET MOGELIJK

• OEVERLOOS GELUL

• OORLOG IS NOODZAKELIJK VOOR AMERIKA

• HISTORISCHE CONTINUÏTEIT: DE FRANKFURTER ALLGEMEINE

• SLOOP VAN DE STAD MAASTRICHT

• KOM NIET AAN MENSEN DIE MINACHTEN